Marzysz o rozmownym i zabawnym pierzastym pupilu, który zachwyca jaskrawym upierzeniem? Poznaj mnichę nizinną – niezwykły gatunek papugi, wywodzący się z Ameryki Południowej. Chociaż ten niewielki ptak nie cieszy się taką popularnością jak papużka falista czy nimfa, może być równie ciekawym skrzydlatym towarzyszem. Sprawdź, czym wyróżnia się mnicha nizinna oraz jakie warunki należy zapewnić jej w warunkach domowych. 

Mnicha nizinna – pochodzenie i tryb życia

Mnicha nizinna (Myiopsitta monachus) to średniej wielkości, zielona południowoamerykańska papuga. W naturze zamieszkuje tereny Boliwii, Paragwaju, Urugwaju, Brazylii i Argentyny. Obecnie zdziczałe kolonie występuje również w innych rejonach świata. Chociaż mnichy są przystosowane do życia w klimacie subtropikalnym, spośród przedstawicieli rodziny papugowatych wyróżniają się dużą łatwością adaptacji do chłodnego klimatu. Stabilne populacje tych ptaków odnotowano m.in. w ośmiu stanach USA, Kanadzie, Izraelu i Japonii oraz wielu państwach Europy. Mnicha na niektórych obszarach uważana jest za poważnego szkodnika upraw i gatunek inwazyjny, zagrażający rodzimym przedstawicielom fauny. Z tego powodu w kilku państwach sprzedaż i hodowla tej papugi jest zakazana. 

W stanie naturalnym mnicha zamieszkuje niezbyt zwarte tereny leśne, gaje palmowe, sawanny, zarośla. Dogodne warunki znajduje dla siebie na plantacjach eukaliptusów – może tam zbudować swoje gniazda. Często spotykana jest również w pobliżu zbiorników wodnych. Mnichy zaadaptowały się także do życia w warunkach miejskich. Liczne populacje występują na terenach zurbanizowanych i rolniczych. Ptaki te widywane są w miejskich parkach, na famach oraz w przydomowych ogrodach. 

Pokarm dla papug

Zielone południowoamerykańskie papugi mają towarzyskie usposobienie. Na co dzień żyją w grupach składających się zwykle z kilkunastu osobników. Mnicha nizinna znana jest z nietypowego dla ptaków z rodziny papugowych behawioru rozrodczego. W odróżnieniu od innych gatunków papug do gniazdowania nie wykorzystuje dziupli i jam, lecz samodzielnie buduje zbiorowe gniazda służące całej kolonii. Takie konstrukcje często osiągają znaczne rozmiary – nawet 3 m średnicy i masę 200 kg. Papugi budują je z długich gałązek. Budowa takiego gniazda trwa kilka miesięcy, jednak misterna konstrukcja jest stale rozbudowywana. Najpierw powstaje jedno kuliste gniazdo, a następnie kolejne komnaty. Chociaż mnichy gniazdują kolonijnie, każda para ptaków ma własne mieszkanko, z oddzielnym wejściem. Gniazda poza sezonem lęgowym służą ptakom jako miejsca noclegu.

Papuga mnicha – wygląd i zachowanie 

Mnichy nizinne to piękne ptaki, przyciągające uwagę żywymi kolorami. Dorosłe osobniki osiągają wielkość około 30 cm. W stanie dzikim typowo ich upierzenie jest zielono-szare z niebieskimi końcówkami skrzydeł i pomarańczowym dziobem. Czoło, policzki oraz pierś mają szary kolor. W wieku dorosłym na piersi samców pojawia się ciemniejszy wzór. Mnichy mają też jasnożółte podbrzusze. Ich ogony są długie i zwężają się ku dołowi. Takie upierzenie zapewnia ptakom idealny kamuflaż wśród zielonej tropikalnej roślinności. W niewoli wyhodowano kilka odmian kolorystycznych tych uroczych ptaków: lutino (żółtą), albinotyczną, cynamonową i niebieską.

U gatunku rozróżnienie płci jest bardzo trudne – mnichy nizinne nie wykazują wyraźnego dymorfizmu płciowego. Samice zwykle są nieco mniejsze od samców. Jednak do ostatecznego potwierdzenia płci ptaków niezbędne jest wykonanie testów DNA. 

Papuga mnicha to figlarna i przyjacielska towarzyszka, która potrafi nawiązać silną więź ze swoim opiekunem. Łatwo się oswaja i zazwyczaj lubi pieszczoty. Co ciekawe, wykazuje zainteresowanie do kontaktów z ludźmi, nawet jeśli utrzymywana jest z innymi ptakami. Papuga ta jest z natury ciekawska, odważna i pewna siebie – chętnie się bawi, bada nowe obiekty i eksploruje otoczenie. Można z powodzeniem uczyć ją sztuczek.

Charakterystyczną cechą mnichy nizinnej jest gadulstwo. Papuga tego gatunku bywa niekiedy bardzo hałaśliwa, chociaż wydawane przez nią dźwięki nie są raczej przeszywające i nieprzyjemne dla ucha. Jej wokalny talent można jednak wykorzystać, by nauczyć ją mówić. Mnicha nizinna uznawana jest za jednego z najlepszych ptasich mówców. Szybko się uczy słownictwa i może wyraźnie powtarzać całe frazy. Wykazuje również zdolność do naśladowania dźwięków. 

Mnicha nizinna rzadko sprawia problemy. Niektóre osobniki są jednak agresywne wobec obcych osób. Mają również tendencję do zachowań terytorialnych i obrony swojej klatki przed intruzami. Trzeba o tym pamiętać zwłaszcza przy wprowadzaniu nowych osobników do stada. Kłopotliwa bywa też ich silna potrzeba do żucia – ptaki niszczą drewniane i plastikowe elementy wyposażenia. Instynkt gniazdowania może sprawić, że będą gromadzić różne elementy konstrukcyjne i wić swoje gniazdka w kącie klatki. Co więcej, mnicha wymaga na co dzień dużej dawki kontaktów społecznych i stymulacji intelektualnej. Jeśli nie będzie miała ich zapewnionych, może przejawiać zachowania depresyjne lub autodestrukcyjne. 

Mnicha nizinna – hodowla i warunki utrzymania

Papugi mnichy uznawane są za typowe ptaki wolierowe. Ze względu na ich społeczny charakter najlepiej trzymać je w grupie złożonej z kilku par. Chociaż można utrzymywać je w domu w przestronnej klatce, lepiej będą się czuły w wolierze ogrodowej. Klatki dla ptaków tego gatunku powinny mieć minimum 60 cm x 60 cm x 80 cm. W przypadku utrzymywania wspólnie kilku par rekomenduje się woliery o długości przynajmniej 2 m. Konstrukcja woliery powinna zapewniać ochronę przed wiatrem, deszczem i śniegiem. Woliera dla mnichy musi być ponadto bardzo wytrzymała – najlepsza będzie więc ta zbudowana z metalu. Należy zadbać o zabezpieczenie konstrukcji – mnichy niejednokrotnie uczą się otwierać drzwiczki.

Mnichy dobrze tolerują zimno i mogą przebywać na zewnątrz cały rok pod warunkiem, że przejdą okres adaptacji. Chociaż papugi te są stosunkowo odporne na zimno, podczas mroźnych zim lepiej przenieść je do budynków. 

Zielonej papudze należy zapewnić dużą liczbę zabawek do żucia i niszczenia. Spodobają się jej również zabawki na inteligencję oraz akcesoria, którymi będzie mogła manipulować przy pomocy dzioba (np. dzwonki). 

Jeśli chcesz, by Twoje papugi dochowały się potomstwa, powinieneś zapewnić im materiał do gniazdowania. Ptaki te niechętnie składają jaja w tradycyjnych budkach lęgowych. W marcu należy im wrzucać do woliery patyczki, które będą mogły wykorzystać do budowy gniazda. Samica składa średnio 2-7 jaj. Okres ich inkubacji trwa 22-26 dni. Zdarza się, że ptaki wyprowadzają 2 lęgi w roku. 

Żywienie papugi mnichy

Na wolności mnichy nizinne żywią się różnymi nasionami, owocami, kwiatami, orzechami, pędami roślin, owadami i ich larwami. Do ich ulubionych przysmaków należą: słonecznik, krokosz barwierski, nasiona ostów oraz pestki dyni. Mnichy nizinne chętnie korzystają również z roślin uprawnych – m.in. sorgo, kukurydzy, ziemniaków i owoców cytrusowych.

W niewoli papugi te najlepiej karmić wysokiej jakości mieszanką przeznaczoną dla średnich papug lup papug neotropikalnych. Dodatkowo należy wzbogacać ich dietę różnymi warzywami, owocami, orzechami i zieleniną. Niezbędnym uzupełnieniem diety ptaków są również nieokorowane gałązki drzew do obdziobywania. Warto wiedzieć, że mnichy nizinne mają tendencję do nadwagi, dlatego kaloryczne przysmaki trzeba podawać im z umiarem. Ptakom należy zawsze zapewnić stały dostęp do czystej, świeżej wody. 

Mnicha nizinna – ciekawostki

• Papugi mnichy nizinne często korzystają z pomocy swojego potomstwa z poprzednich lęgów podczas odchowu piskląt.
• Średnia długość życia mnich nizinnych wynosi 20 lat. Maksymalnie ptaki te mogą żyć nawet 30 lat.
• Mnicha nizinna kosztuje przeciętnie 200-300 zł.
• Nazwa rodzajowa papugi Myiopsitta nawiązuje do szarości w jej upierzeniu i stanowi połączenie słów „mysz” i „papuga”. Określenie „mnicha” przypisuje się również szaremu kolorowi upierzenia, który ma przywodzić na myśl kaptur mnichów. 
• Mnicha nizinna znana jest z nietypowego zachowania – trzęsie się i podskakuje, gdy jest podekscytowana lub podenerwowana.