Szczenięctwo to nie tylko czas beztroskiej zabawy, ale również intensywnej nauki. Wychowanie rozbrykanego szczeniaka to bez wątpienia spore wyzwanie. Zanim młode psiaki dorosną, muszą nauczyć się funkcjonowania w ludzkiej społeczności i poznać zasady panujące w domu. Jak wychowywać szczeniaka, by wyrósł na pewnego siebie, spokojnego i posłusznego pupila?

Wychowanie szczeniaka – podstawowe zasady

Wychowanie młodego zwierzaka to zawsze duża odpowiedzialność. Od tego, co wydarzy się w okresie szczenięctwa, zależy psia dorosłość. O czym pamiętać podczas szkolenia czworonożnego juniora? Sprawdź porady na temat wychowania szczenięcia.

Konsekwencja w wychowaniu szczeniaka to podstawa. Od początku musisz więc wyznaczyć zwierzakowi określone zasady. Nie pozwalaj psu na gryzienie w zabawie, skakanie na gości czy przebywanie w zakazanych miejscach. Wyznacz stały harmonogram dnia. Dzięki temu pies będzie wiedział, czego od niego oczekujesz. Nie zwlekaj z rozpoczęciem szkolenia – zbyt późne wdrażanie reguł może sprawić, że pies zdąży już wykształcić kłopotliwe nawyki i znacznie trudniej będzie Ci go utemperować. 

Szczenięta są z natury ciekawskie i rezolutne, przez co uczą się chętnie i szybko. Młode pieski nie są jednak zwykle w stanie skoncentrować swojej uwagi na nauce przez dłużej niż kilka minut. Warto mieć to na uwadze. Zadbaj więc o odpowiednią długość sesji szkoleniowych. Lepiej organizować zwierzakom krótkie lekcje, wielokrotnie w ciągu dnia, niż przeciągać szkolenie.

Podczas nauki pożądanych zachowań bardzo ważna jest odpowiednia motywacja. By szczeniak chętnie brał udział w ćwiczeniach, warto wykorzystać treningowe przysmaki dla psa. Na samym początku szkolenia należy zatroszczyć się również o aranżację otoczenia. Postaraj się, by nic nie rozpraszało uwagi zwierzaka. Domownicy przygotowujący posiłki, bawiące się w pobliżu dzieci czy odgłosy dobiegające z telewizji z pewnością utrudnią pupilowi naukę. Zadbaj także o wyciszenie emocji ulubieńca – podekscytowany pies może mieć trudności z przyswajaniem wiedzy.

Pamiętaj – szczeniaki uczą się nie tylko podczas specjalnych sesji szkoleniowych, ale nieustannie zdobywają wiedzę o otaczającym je świecie. Jak najczęściej wykorzystuj więc codzienne sytuacje do wyrabiania u zwierzaka dobrych nawyków. Chwal i nagradzaj swojego pupila, aby wzmacniać pożądane zachowania. Unikaj za to karania i ostrego traktowania zwierzaka – może to zniechęcić go do nauki i odebrać mu poczucie bezpieczeństwa.

Wielu rzeczy możesz nauczyć szczeniaka poprzez zabawę. Buduj otwartość i pewność siebie u zwierzaka. Zachęcaj go do eksploracji otoczenia, pokonywania przeszkód i przełamywania strachu. Dostosuj szkolenie do możliwości szczeniaka. Zawsze stopniuj trudność ćwiczeń. 

Nie zapominaj także o psich potrzebach. Jeśli chcesz oduczyć psa gryzienia rzeczy, musisz najpierw zapewnić mu alternatywę w postaci atrakcyjnych gryzaków. Bądź cierpliwy, ale jednocześnie konsekwentny. Wtedy na pewno Twoje działania przyniosą oczekiwany efekt.

Socjalizacja szczeniaka

Socjalizacja to szczególny etap w życiu każdego psa. Między 3. a 12. tygodniem życia czworonogi uczą się zachowań niezbędnych do życia w społeczności – zarówno psiej, jak i ludzkiej. Doświadczenia wyniesione z tego okresu w dużej mierze decydują o przyszłych zachowaniach psa, jego relacjach z ludźmi i innymi czworonogami. Proces socjalizacji nierozerwalnie łączy się z habituacją, czyli oswajaniem młodego pupila z różnymi bodźcami środowiskowymi.

Na pierwszym etapie socjalizacji bardzo ważną rolę odgrywają kontakty szczenięcia z matką i rodzeństwem. W czasie zabawy i codziennych interakcji młode psiaki uczą się zasad komunikacji wewnątrzgatunkowej i zdobywają umiejętność hamowania swoich ugryzień. Z tego powodu szczenięta powinny pozostać wraz ze swoją psią rodziną przynajmniej do ukończenia 7.-8. tygodnia życia.

Za dalszą socjalizację młodego psa odpowiada już jego nowy opiekun. Powinien on zapewnić zwierzakowi jak najwięcej okazji do nawiązywania kontaktów i zabawy z różnymi osobami. Sprzyjać temu mogą zajęcia w psim przedszkolu czy specjalne przyjęcia dla szczeniąt. Dodatkowo warto zapoznać psiaka z innymi zwierzętami (np. kotami, gryzoniami, ptakami) – zwłaszcza jeśli ma z nimi w przyszłości mieszkać – pozwoli to ograniczyć zachowania łowieckie skierowane w stosunku do nich.

W trakcie socjalizacji psa należy zwrócić szczególną uwagę również na przyzwyczajanie go do środowiska, w jakim przyjdzie mu żyć. By w przyszłości czuł się bezpiecznie w swoim otoczeniu, szczeniak do ukończenia 12. tygodnia życia powinien być wystawiony na działanie różnych bodźców dotykowych, słuchowych i wzrokowych. Bardzo ważne jest przy tym, by je pozytywnie skojarzył (np. ze smakołykiem). Pozwoli to zmniejszyć ryzyko reakcji lękowych u pupila w dorosłym życiu.

Aby ułatwić sobie wypracowanie właściwych zachowań u swojego pupila, można skorzystać z programu opracowanego przez Margaret Hughes zwanego „Złotą Dwunastką". Zgodnie z nim, przed ukończeniem 12. tygodnia życia, szczeniak powinien poznać 12 różnych:

• powierzchni,
• przedmiotów,
• miejsc,
• osób,
• odgłosów,
• poruszających się obiektów,
• sposobów dotykania,
• innych psów.

Dodatkowo w programie przewidziano:

• 12 różnych wyzwań,
• jedzenie z 12 różnych pojemników,
• jedzenie w 12 różnych miejscach,
• pozostawienie szczeniaka w domu samego na 5-45 minut 12 razy.

Jak wychować małego psa – nauka podstawowych umiejętności

Jak wychować idealnego psa? Oto krótki poradnik wychowania małego pupila na mądrego i pewnego siebie zwierzaka.

Reagowanie na imię

Umiejętność reagowania na imię to niezbędny element do nawiązywania relacji ze zwierzakiem. Zacznij więc od wyboru odpowiedniego imienia dla czworonoga. Wybierz krótkie, łatwe do zapamiętania, najlepiej dwusylabowe imię dla psa, które pod względem brzmienia nie przypomina popularnych komend. Powtarzaj je jak najczęściej. Pamiętaj jednak, by czynić to w odpowiednim kontekście, czyli tylko wtedy, gdy wchodzisz w interakcje ze swoim małym podopiecznym. Jeśli pies patrzy na Ciebie lub podchodzi, gdy wypowiadasz jego imię, nie zapomnij go za to nagrodzić. Dzięki temu pies zrozumie, jakie znaczenie ma jego imię.

Chodzenie na smyczy

Chodzenie na luźnej smyczy to jedna z najważniejszych umiejętności, jakiej trzeba nauczyć swojego psa. Do nauki najlepsza będzie standardowa smycz taśmowa. Trening należy rozpocząć od przyzwyczajenia zwierzaka do nowego akcesorium. W tym celu warto przypiąć smycz do obroży i pozwolić podopiecznemu swobodnie się przemieszczać po domu. Kolejnym krokiem jest zachęcanie szczeniaka do wędrowania na smyczy wraz z Tobą – za pomocą smakołyku. Za każdym razem, gdy pupil napina taśmę, należy wrócić na początek trasy i rozpocząć ćwiczenie od nowa.

Dopiero gdy zwierzak nauczy się już poprawnego spacerowania po mieszkaniu, można rozpocząć trening na zewnątrz. Jeśli czworonóg zaczyna ciągnąć na smyczy, trzeba na chwilę się zatrzymać – w ten sposób pies przekona się, że gwałtownymi ruchami nic nie osiągnie.

Nauka czystości

Bardzo istotnym elementem wychowywania psa jest nauka czystości. Małe czworonogi nie mają jeszcze pełnej kontroli nad swoimi zwieraczami. Z tego względu nie są w stanie wytrzymać bez załatwienia potrzeb fizjologicznych tyle ile psy dorosłe. Aby sprawdzić, ile godzin pies może wytrzymać bez wydalania, do jego wieku wyrażonego w miesiącach trzeba dodać 1 (w przypadku przedstawicieli małych ras) lub 2 (w przypadku przedstawicieli ras dużych i średnich). Należy też wychodzić na spacery z podopiecznym po każdym posiłku, zabawie, drzemce. Zawsze warto jednak zwracać uwagę na sygnały wysyłane przez zwierzaka – jeśli wącha podłoże, kręci się czy piszczy, trzeba niezwłocznie wyprowadzić go na zewnątrz.

Podczas treningu toaletowego warto wykorzystać naturalną skłonność psów do zachowania czystości w pobliżu swojego gniazda, którym w warunkach domowych jest legowisko. Dobrym pomysłem może być więc czasowe ograniczenie przestrzeni życiowej zwierzaka. Pomocna będzie z pewnością klatka kennelowa, w której można pozostawić zwierzaka w czasie swojej nieobecności. Pies nie powinien jednak nigdy pozostawać w niej dłużej, niż jest w stanie wytrzymać bez wydalania. Jeśli pies załatwi się w domu, dokładnie wyczyść zabrudzone miejsca preparatem enzymatycznym – zmniejszy to ryzyko, że niepożądany nawyk utrwali się u czworonoga. 

Jeśli nie jesteś w stanie wyprowadzać malucha co kilka godzin, możesz najpierw nauczyć go załatwiać się na matę. Taka tymczasowa toaleta jest szczególnie przydatna po szczepieniach, gdy zwierzak nie może wychodzić na dwór. Matę najlepiej umieścić w pobliżu drzwi wyjściowych – ułatwi to psiakowi skojarzenie, gdzie powinien się udać, gdy będzie chciał zaspokoić swoje potrzeby. By zwierzak zrozumiał, do czego służy mata, należy umieszczać go na niej zawsze, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że będzie chciał oddać mocz lub kał (np. po posiłku).

Nauka pozostawania w samotności

Młode psy zwykle szybko po przybyciu do nowego domu wykształcają silną więź z opiekunem, która staje się zamiennikiem ich więzi z matką. Często więc podążają za swoim właścicielem krok w krok i nieustannie domagają się jego uwagi. Nie najlepszym pomysłem jest jednak spędzanie każdej wolnej chwili ze zwierzakiem. Warto od początku uczyć swojego ulubieńca niezależności i przebywania w domu w samotności. W tym celu można organizować krótkie sesje szkoleniowe.

Początkowo wystarczy pozostawić psa samego w pomieszczeniu na kilka minut. Stopniowo trzeba zostawiać samego zwierzaka na coraz dłuższy czas. Nieobecność opiekunów w domu nie powinna wiązać się jednak dla zwierzaka z nudą. Z tego względu zawsze przed wyjściem warto zostawić dla pupila w domu atrakcyjne gryzaki lub zabawki interaktywne. Należy ignorować zachowania czworonoga, które mają na celu wymuszanie uwagi i jednocześnie zachęcać go do samodzielnej zabawy (np. chowając smakołyki dla psa w domowych zakamarkach).

Akceptowanie zabiegów pielęgnacyjnych i medycznych

W okresie szczenięctwa pies powinien zostać zapoznany z narzędziami przeznaczonymi do codziennej pielęgnacji, takimi jak szczotka, grzebień, cążki do pazurów czy szczoteczka do zębów. Warto najpierw zbudować u malucha pozytywne skojarzenia z tymi akcesoriami. Następnym etapem treningu jest stopniowe zapoznawanie pupila z zabiegami pielęgnacyjnymi procedurami medycznymi. Należy robić to powoli i ostrożnie – odwzorowując całą sekwencję czynności. Dopiero gdy zwierzak nie będzie wykazywał strachu, można spróbować wykonać pełny zabieg. Dodatkowo w okresie szczenięctwa warto zabrać czworonoga na wizyty adaptacyjne w salonie groomerskim i gabinecie weterynaryjnym.

Posiłki

Odpowiednia dieta na etapie szczenięctwa ma bardzo duży wpływ nie tylko na rozwój psa, ale również na jego przyszłe nawyki żywieniowe. Posiłki szczeniaka powinny pokrywać zapotrzebowanie na substancje odżywcze, a przy tym być smaczne i zdrowe. Warto zadbać o dużą różnorodność pokarmów w psiej diecie.

Zwierzak musi mieć możliwość spróbowania produktów o różnych smakach, zapachach, teksturach i formach. Dzięki temu będzie w przyszłości tolerował różne pokarmy i łatwiej będzie w razie potrzeby zmodyfikować jego dietę.

Równie ważny co skład szczenięcych posiłków jest ich odpowiedni przebieg. By uniknąć obrony miski z jedzeniem, należy przekonać zwierzaka, że to nie ona dostarcza pożywienia, lecz człowiek. Warto więc podczas posiłków trzymać miskę w rękach lub w trakcie karmienia dosypywać pokarmu do miski. Dobrym pomysłem jest też podawanie szczeniakowi pożywienia bezpośrednio z ręki.

Podstawowe komendy

Każdy szczeniak powinien przyswoić podstawowe komendy, takie jak: siad, leżeć, do mnie czy zostań. Prostych poleceń najłatwiej nauczyć pupila metodą naprowadzania na odpowiednie pozycje, za pomocą przysmaków. Najlepiej uczyć pupila prawidłowych zachowań poprzez nagradzanie. Przydatny podczas szkolenia może okazać się również kliker, który pozwala precyzyjnie wskazać, czego opiekun chce od swojego czworonożnego ucznia. Nauka posłuszeństwa wymaga konsekwencji od właścicieli psów. Jeśli więc masz problem z nauczeniem zwierzaka komend, skorzystaj z porady profesjonalnego szkoleniowca.

Wychowanie dorosłego psa jest zbliżone do wychowania czworonożnego juniora. Dorosłe psy często mają już jednak swoje przyzwyczajenia i utrwalone nawyki, dlatego praca z nimi może wymagać więcej czasu. Dorosłe czworonogi niejednokrotnie wykazują też zachowania problemowe. Aby je wyeliminować, warto w razie potrzeby skorzystać z pomocy behawiorysty.