Koty, podobnie jak ludzie, borykają się z różnymi schorzeniami zębów oraz dziąseł. Najczęściej występującym problemem jest oczywiście kamień nazębny. Brązowy osad na zębach może powodować szereg różnych dolegliwości, począwszy od zapalenia dziąseł, a na chorobach nerek i wątroby skończywszy. Jak zapobiegać powstawaniu kamienia nazębnego u kotów? Skąd bierze się nalot i jak go usuwać?

Kamień nazębny u kota – przyczyny?

Płytka nazębna w pyszczku kota składa się z bakterii i mikroorganizmów. Początkowo jest zupełnie miękka i można ją łatwo usunąć zwykłą szczoteczką do mycia kocich zębów. Jednak nieusuwana płytka bakteryjna wiąże się z solami wapnia i magnezu, zawartymi w ślinie oraz z resztkami jedzenia zalegającymi między zębami. Reakcje zachodzące w jamie ustnej kota sprawiają, że nalot z bakterii i resztek pokarmu z czasem ulegnie mineralizacji, stwardnieje i przybierze charakterystyczny brązowawy kolor. W ten sposób tworzy się trudny do usunięcia kamień nazębny.

Kamień na zębach u kota może pojawić się już w wieku kilku miesięcy lub dopiero po kilku latach. Wszystko zależy od profilaktyki, sposobu żywienia mruczka, składu wody podawanej do picia, składu śliny oraz genetycznych predyspozycji danego osobnika. Kamień u kota powstaje przeważnie w wyniku niewłaściwej higieny jamy ustnej oraz diety uniemożliwiającej naturalne ścieranie osadu z zębów.

Kamień na zębach kota – objawy i zagrożenia dla zdrowia

Kamień nazębny to coś, czego zdecydowanie nie należy lekceważyć. Niestety większość kotów obarczonych tym problemem trafia do weterynarza dopiero wtedy, gdy objawy są już bardzo zaawansowane. Tymczasem regularna kontrola stanu zębów i obserwacja zachowania pupila pozwoliłaby rozpoznać pierwsze dolegliwości dużo wcześniej. Na co zwracać uwagę?

Kamień u kota jest twardy, szorstki i nierówny. Przeważnie ma kolor szary lub jasnobrązowy, dobrze widoczny tuż przy linii dziąseł. Duża ilość osadu na zębach wywołuje uczucie dyskomfortu u zwierzęcia, ponieważ drażni dziąsła i powoduje stany zapalne w obrębie jamy ustnej. Kot może odczuwać ból i mieć problemy z przyjmowaniem posiłków. Jeśli kot przestaje zaglądać do miski, je niewiele albo gryzie w inny sposób niż zwykle, warto zabrać go na kontrolę zębów i dziąseł do lekarza weterynarii.

Do objawów świadczących o dużej ilości kamienia i problemach z zębami pupila zalicza się również:

• intensywnie ślinienie,
• zaczerwienienie i krwawienie z dziąseł,
• pocieranie pyska łapami lub o przedmioty,
• nieprzyjemny zapach z pyszczka,
• wypadanie zębów,
• wzmożone pragnienie lub wielomocz.

Kamień na zębach u kota może prowadzić nie tylko do rozmaitych chorób przyzębia, ale też do wielu groźnych schorzeń ogólnoustrojowych. Stany zapalne oraz namnażające się drobnoustroje wpływają na kondycję całego organizmu zwierzęcia i stan jego zdrowia. Kot z każdym kęsem i przełknięciem śliny wysyła bakterie w głąb organizmu, gdzie oddziałują na pracę wielu narządów wewnętrznych, w tym serca, nerek czy wątroby.

Usuwanie kamienia nazębnego u kota - jak czyścić zęby czworonoga?

O ile miękki osad możemy sami łatwo usunąć, o tyle twardego kamienia niestety nie da się już pozbyć żadnymi domowymi sposobami. Aby oczyścić zęby pupila, należy udać się do lecznicy i tam poddać go sanacji, czyli specjalnemu zabiegowi, przeprowadzanemu za pomocą skalera ultradźwiękowego. Problem w tym, że koty nie poddają się takim czynnościom dobrowolnie, a w czasie zabiegu nie powinny wykonywać żadnych gwałtownych ruchów. Dlatego konieczne jest przeprowadzenie zabiegu pod narkozą. Dzięki temu zwierzak pozostaje nieruchomo, a usuwanie kamienia przebiega sprawniej. Jeśli zachodzi taka konieczność, lekarz może zdecydować się też na usunięcie chorych zębów podczas tego samego zabiegu.

Aby upewnić się, czy kot zniesie znieczulenie ogólne, konieczne jest wykonanie morfologii i biochemii, a także badania uwzględniającego parametry nerkowe. Przy bardziej skomplikowanych przypadkach, na przykład u kotów z wadą zgryzu, zalecane jest także wykonanie zdjęcia RTG całego kociego uzębienia. Przed zabiegiem kot powinien być na czczo od co najmniej 8-12 godzin.

Jak opiekować się kotem po sanacji jamy ustnej?

Kot po zabiegu usuwania kamienia może być trochę osłabiony i osowiały. Poza tym mogą wystąpić też inne dolegliwości, takie jak wymioty, biegunka, zawroty głowy czy problemy z koordynacją. To jednak całkowicie normalne po narkozie. Bardzo możliwe, że przez co najmniej kilka godzin po odzyskaniu przytomności pupil w ogóle nie zechce ruszyć się ze swego posłania. Należy pozwolić mu na odpoczynek, zapewnić ciepły, wygodny kącik i nie niepokoić go bez potrzeby. W ciągu kolejnej doby po zabiegu kot powinien poczuć się już nieco lepiej.

Przez kilka dni po sanacji należy też przestrzegać specjalnej diety, którą opisze weterynarz. Kot powinien jeść wyłącznie mokrą kocią karmę, by nie drażnić dziąseł. Lekarz powinien przepisać też odpowiednie leki przeciwzapalne, a w razie konieczności – przeciwbólowe.

Jak zapobiegać powstawaniu kamienia nazębnego u kota?

Higiena zębów u kota powinna stać się częścią zwykłej pielęgnacyjnej rutyny, taką samą, jak choćby szczotkowanie sierści. Walkę z kamieniem nazębnym warto zacząć już od wczesnej młodości zwierzaka, po to, by przyzwyczaić go do odpowiednich zabiegów, zapobiec powstawaniu kamienia i ustrzec zwierzaka przed ewentualnymi powikłaniami. Jak dbać o zęby kota? Można robić to na kilka sposobów.

Szczotkowanie zębów kota

Regularne mycie zębów to najlepszy sposób na ograniczanie przyrostu kamienia. Miękki osad można usunąć bardzo łatwo za pomocą szczoteczki i pasty do zębów. Oczywiście należy używać do tego jedynie produktów przeznaczonych dla czworonogów. Zarówno pastę, jak i szczoteczkę odpowiednią dla kocich zębów można znaleźć w dobrych sklepach zoologicznych.

Najlepiej byłoby myć zęby pupila codziennie, ale wiele kotów może protestować przeciwko takiemu zuchwalstwu. W takim wypadku można ograniczyć zabiegi pielęgnacyjne do 2-3 razy w tygodniu. Warto już od małego przyzwyczajać pupila do mycia zębów i wszystkiego, co się z tym wiąże – naszego dotyku, smaku pasty i szczoteczki szorującej po zębach. Bardzo pomocne w przypadku wyjątkowo opornych czworonogów są specjalne preparaty do zębów o zapachu mięsnych przekąsek.

Karmy i przysmaki dentystyczne

Osadzanie się kamienia nazębnego można ograniczyć, podając kotu specjalne karmy i przysmaki dentystyczne. Odpowiednia dieta to istotna część profilaktyki, ponieważ gryzienie twardych przekąsek jest naturalnym sposobem na ścieranie kamienia z zębów. Dlatego właśnie stałym elementem diety mruczka powinny być specjalne przysmaki dentystyczne dla kotów. Takie specjały w formie gryzaków redukują osad, a dodatkowo poprawiają ukrwienie dziąseł.

Równie pomocna będzie karma dla kota oznaczona hasłem „dental”, dedykowana zwierzakom z tendencją do odkładania się płytki nazębnej. Pokarmy tego typu mają chropowatą teksturę oraz skład wzbogacony o substancje czynne, hamujące powstawanie kamienia.

Płyny do higieny zębów u kota

Zdarza się, że kot po prostu nie akceptuje szczotki, a na każdą próbę zbliżenia jej do swego pyszczka reaguje nerwowo i agresywnie. Dotyczy to zwłaszcza kotów przygarniętych ze schroniska, które nigdy wcześniej nie miały do czynienia z zabiegami tego rodzaju. W takim wypadku można zastosować różnego rodzaju płyny, proszki i spraye do czyszczenia zębów. Takie preparaty znajdziemy w sklepach zoologicznych. Są łatwe w użyciu – wystarczy dodać je do pokarmu albo zaaplikować wprost do pyska zwierzaka. Wiele z nich zawiera również wyciągi roślinne, które odświeżają oddech oraz substancje ograniczające odkładanie się na zębach kamienia.

Regularne wizyty kontrolne u weterynarza

Stan kociego uzębienia należy też regularnie kontrolować u specjalisty. Wizyty w lecznicy powinny odbywać się przynajmniej raz do roku, a w przypadku kotów starszych i tych, które miały już problem z kamieniem – co pół roku. 

Profilaktyka, czyli lepiej zapobiegać, niż leczyć!

Płytka nazębna to poważny i niestety dość powszechny problem, którego zdecydowanie nie powinniśmy lekceważyć. Nieusuwany osad może stać się przyczyną wielu poważnych dolegliwości zdrowotnych, sprawiających kotu ogromny ból i dyskomfort. Aby zaoszczędzić cierpienia zwierzakowi, wystarczy tak naprawdę bardzo niewiele — regularne wizyty w lecznicy oraz właściwa profilaktyka kamienia nazębnego! W końcu dużo łatwiej jest dbać o zdrowe zęby, niż leczyć zepsute. Ta stara jak świat zasada sprawdza się również w przypadku naszych czworonogów!