Psi maluch wygląda tak niewinnie, że trudno oprzeć się jego urokowi. Szczeniak nie jest jednak tak bezbronny, jak może się wydawać. Zetknięcie się z ostrymi zębami małego psiaka z pewnością nie należy do najprzyjemniejszych. Niestety, wśród psich juniorów nie brakuje amatorów gryzienia, lubiących testować siłę swoich szczęk na ludzkich rękach i nogach. Co jest przyczyną takiego zachowania? Jak oduczyć psa gryzienia rąk i nóg?

Dlaczego szczeniak gryzie?

Gryzienie jest częścią psiej natury. Psy używają swoich zębów do badania otoczenia, obrony, ataku. Rozszarpywanie mięsa upolowanych ofiar i obgryzanie kości jest też elementem łańcucha łowieckiego psowatych. Żucie i gryzienie to zatem naturalne zachowania każdego psa – niezależnie od wieku czy rasy. Zachowania te są jednak szczególnie nasilone u psich juniorów, co często staje się problematyczne dla ich opiekunów. Z czego wynikają problemy z gryzieniem w przypadku małych psów?

Poznawanie świata

Eksploracja oralna, polegająca na chwytaniu i braniu do pyszczka różnych obiektów, to typowa forma badania otoczenia przez młode zwierzęta. Małe czworonogi właśnie w ten sposób poznają świat. Gryzienie pozwala psom zdobywać informacje o otoczeniu, poznawać fakturę i smak różnych elementów, odróżniać smakowite jedzenie od niejadalnych przedmiotów. Jest więc doskonałą formą stymulacji, niezbędną do prawidłowego rozwoju psychicznego.

Zabawa z psem

Gryzienie i podgryzanie to dla psich juniorów świetna zabawa, która pomaga rozładować energię. Elementy te towarzyszą niemal 90% interakcji młodych psów z innymi czworonogami i ludźmi. Szczenięta lubią również w taki sposób zaczepiać ludzi, by zachęcić ich do wspólnej zabawy. Młode psiaki szybko uczą się, że te zachowania doskonale przyciągają uwagę opiekunów. Szarpiąc za odzież czy chwytając dłonie zębami, pies próbuje wzbudzić zainteresowanie domowników. 

Kłopoty z samokontrolą

W pierwszym okresie życia zwierzęta muszą nabyć umiejętność samokontroli, która jest niezbędna do funkcjonowania zarówno w psiej, jak i w ludzkiej społeczności. Jednym z kluczowych elementów kontrolowania swoich zachowań jest tzw. inhibicja gryzienia. Młody pies musi nauczyć się dopasowywać siłę i nacisk swoich szczęk w taki sposób, by nie spowodować obrażeń u innego osobnika. Umiejętność ta kształtuje się w okresie między 5. a 7. tygodniem życia zwierzaka. Szczenięta nabywają ją głównie w trakcie zabawy z rodzeństwem i swoją matką. Młode psiaki toczą wtedy z innymi osobnikami zacięte, ale bezkrwawe, walki.

Gdy któryś z maluchów gryzie zbyt mocno, matka przywołuje go do porządku. Jednocześnie w ramach edukacji socjalnej młody zwierzak uczy się reagować na sygnały wysyłane przez innego psiaka (np. piszczenie) i w odpowiednim momencie przerywać gryzienie.

Brak matki lub rodzeństwa na wczesnym etapie psiego życia może skutkować problemami z samokontrolą, przejawiającymi się m.in. uporczywym podgryzaniem rąk czy nóg, nadpobudliwością, nadwrażliwością na bodźce. Co więcej, psiaki pozbawione edukacji socjalnej nieustannie są w ruchu, szarpią za ubrania i nie umieją prawidłowo ocenić siły swoich szczęk, przez co mogą zadawać dotkliwe ciosy.

Ząbkowanie

Wymiana zębów mlecznych na stałe u szczeniąt rozpoczyna się około 3.-4. miesiąca życia i może trwać nawet do ukończenia 6. miesiąca. Okres ząbkowania jest szczególnie trudny dla młodych psów. W tym czasie psim maluchom dokucza przede wszystkim swędzenie dziąseł. Wyrzynanie się ząbków powoduje u psów wewnętrzne napięcie, które starają się za wszelką cenę rozładować.

Aby zaspokoić naturalną potrzebą gryzienia, gdy dziąsła swędzą, psy nie tylko niszczą domowe przedmioty, ale również łapią zębami za ubrania, ręce lub nogi właścicieli. Żucie różnych obiektów umożliwia obniżenie poziomu kortyzolu, przez co pomaga młodym psom poradzić sobie ze stresem i się uspokoić.

Strach

Problem gryzienia ludzi przez małego pupila może wynikać także z odczuwanego przez niego dyskomfortu psychicznego. Psy wykorzystują swoje ostre zęby, by odstraszyć potencjalnego przeciwnika lub uniknąć niepożądanej interakcji. Gryzienie właściciela może świadczyć więc o problemach lękowych, wynikających z nieprawidłowej socjalizacji lub traumatycznych doświadczeń na wczesnym etapie życia. Problem pojawia się również, gdy pies postawiony jest w nowej sytuacji, w której czuje się niepewnie (np. w trakcie zabiegu pielęgnacyjnego czy spotkania z gośćmi). Na ogół takie gryzienie można łatwo odróżnić od podgryzania nóg lub rąk w zabawie, ponieważ towarzyszą mu inne sygnały strachu (np. obniżenie postawy ciała, cofnięcie uszu).

Jak oduczyć szczeniaka gryzienia rąk i nóg?

Wielu opiekunów wykazuje dużą pobłażliwość dla szczenięcych wybryków. Gryzienie Twoich rąk też może wydawać Ci się pozornie niewinnie i nieszkodliwe. Pamiętaj jednak, że od tego, czego mały pies nauczy się teraz, zależy to, na jakiego zwierzaka wyrośnie. Nabyte w okresie szczenięctwa uciążliwe zachowania niestety mogą się utrwalić. Warto zatem kształtować u psa pożądane zachowania już od pierwszych dni w domu. Jak zatem oduczyć szczeniaka gryzienia? Nie jest to wcale takie trudne, jak może się wydawać. Oto nasze wskazówki.

↓ Przysmaki dla psów ↓

Wyznaczenie jasnych granic

Szczeniak z pewnością nie zdaje sobie sprawy, że to, co jest dla niego świetną zabawą, w ludzkim świecie uchodzi za nieakceptowalne. Wcześniej to matka karciła niesfornego psa, gdy przekraczał granice, teraz jednak ten obowiązek spoczywa wyłącznie na Tobie.

Aby oduczyć gryzienia swojego psa, musisz konsekwentnie sygnalizować mu, że jego zachowanie jest niedopuszczalne. W tym celu, za każdym razem, gdy pies zaczyna gryźć, powinieneś wyrazić swoje niezadowolenie (np. słowem „nie”, „puść”, lub „dosyć”), a gdy pies uwolni chwyt, przerwać zabawę, zostawić swojego pupila i wyjść do innego pomieszczenia. Dzięki temu pies dowie się, że gryzienie ma niepożądane konsekwencje i wiąże się z utratą ludzkiego zainteresowania.

Gdy pies przerywa gryzienie w odpowiedzi na komendę, warto go za to nagradzać przysmakiem. Pomoże to utrwalić dobre zachowanie. Jednocześnie pamiętaj o konsekwencji w szkoleniu – nigdy więc nie używaj swoich dłoni do zabawy i nie zachęcaj psa do ich atakowania. Nie wysyłaj sprzecznych sygnałów – jeśli raz wybuchasz śmiechem, gdy szczeniak zaczyna gryźć, a innym razem reagujesz złością, nie dziw się, że nie wie, czego tak naprawdę od niego oczekujesz. Pokaż psu, że to ty, decydujesz o porze rozpoczęcia i zakończenia zabawy oraz jej warunkach. Dodatkowo podczas szkolenia i zabawy unikaj zakładania luźnych, nieprzylegających do ciała ubrań, które mogą być dodatkową zachętą dla psa do gryzienia.

Nauka alternatywnych zachowań

Aby oduczyć psa gryzienia ludzi, warto ukształtować u niego inne zachowania, które wykluczają chwytanie rąk lub nóg zębami. Można nauczyć więc pupila noszenie zabawki w pyszczku oraz siadania przed napotkanym człowiekiem zamiast rzucania się na jego stopy. Jeśli pies podgryza, należy szybko odwrócić jego uwagę (np. za pomocą gwizdka czy piszczącej zabawki), użyć komendy i przekierować jego zachowanie na właściwe tory.

Odpowiednia dawka rozrywki

Młode psy wprost rozpiera energia. Gdy czują się znudzone, często szukają rozrywki na własną łapę. Zadbaj więc, by w harmonogramie dnia Twojego szczeniaka nie zabrakło interesujących aktywności, które jednocześnie pozwolą zaspokoić potrzebę gryzienia. Szczególnie dobrze sprawdzą się więc zabawy w przeciąganie lub aportowanie. Do zabawy z pupilem warto używać szarpaków lub gumowych gryzaków. Z pewnością przydatna okaże się także piłka dla psa z wypustkami.

Nauka posłuszeństwa i samokontroli

Jeśli pies szarpie Twoje ubrania lub chwyta ręce, może mieć problem z samokontrolą. W takiej sytuacji warto zaproponować mu odpowiednie ćwiczenia. W kontrolowaniu zachowań pomagają psom ćwiczenia wymagające powolnych i precyzyjnych ruchów (np. pokonywanie toru przeszkód). Nie można również zapominać o nauce podstawowych komend, takich jak „siad” , „zostań” czy „leżeć”. Takie proste polecenia możesz wydawać psu, gdy jest wyraźnie pobudzony i obawiasz się, że za chwilę zaatakuje.

Wyciszenie emocji

Żywiołowe zabawy świetnie rozładowują psią energię, jednak nie zawsze sprzyjają wyciszeniu umysłu. Podekscytowanemu psu może być trudno zachować spokój. Po szalonych harcach warto więc zaproponować podopiecznemu aktywności wyciszające emocje. Spokojne spacery po rozległych, zróżnicowanych terenach czy wyszukiwanie ukrytych przysmaków w macie węchowej pomogą zmniejszyć skłonność psa do gwałtownych reakcji.

Pomoc behawiorysty

Nie zawsze samodzielne uporanie się z kłopotliwym zachowaniem psa jest możliwe. Czasami gryzienie nóg i dłoni to tylko wierzchołek góry lodowej. Zachowanie to może być jednym z objawów problemów behawioralnych okresu szczenięctwa takich jak syndrom nadwrażliwości-nadaktywności czy zaburzenia lękowe. W takich przypadkach zwykle konieczna jest pomoc behawiorysty, który opracuje odpowiedni plan terapii i pomoże wdrożyć go w życie.

Jak zaspokoić potrzebę gryzienia u psa?

Gryzienia, jako naturalnego i wrodzonego psiego zachowanie, nie da się wyeliminować. Wszelkie próby wygaszania tego zachowania skończą się dla psa wyłącznie frustracją. Dodatkowo z pewnością pies będzie próbował zaspokoić swoją potrzebę żucia i gryzienia na tym, co znajdzie się w zasięgu jego pyska. O ile ugryzienia szczeniąt zwykle nie pozostawiają poważnych ran na ciele, to już gryzienie domowego wyposażenia może spowodować spore straty w mieszkaniu. Jak oduczyć psa gryzienia mebli i innych elementów domowego wyposażenia? Co zrobić, by uniknąć tego typu zachowań?

Aby pies mógł realizować swoje naturalne zachowania, powinien mieć stały dostęp do zabawek i gryzaków. Warto zadbać o ich dużą różnorodność. Zabawki dla psa powinny mieć różne kształty, twardości, tekstury. Ich rozmiar należy dopasować do wielkości szczęki i zębów małych podopiecznych. Psy powinny móc je wygodnie chwytać. Szczególnie polecane dla młodych zwierząt są gryzaki dla psa z wypustkami masującymi dziąsła lub otworami i zagłębieniami (np. kong), w których można umieścić smakołyki czy pyszny farsz.

Aby utrwalić dobre nawyki u psa, warto nagradzać go za każdym razem, gdy sięga po zabawki. Nie należy udostępniać psu wszystkich zabawek jednocześnie. Regularna wymiana zabawek pomoże uniknąć efektu znudzenia i utrzymać zainteresowanie podopiecznego zabawą. Pamiętaj – nie używaj jako gryzaków swoich starych kapci czy zniszczonych ubrań – psu trudno będzie zrozumieć, że może testować swoje uzębienie tylko na wybranych elementach Twojej garderoby.

Dodatkowo warto regularnie serwować małemu ulubieńcowi kości lub specjalne przekąski dentystyczne. Dobrym wyborem mogą okazać się naturalne przysmaki dla psa (np. żwacze wołowe), które świetnie smakują i pobudzają psie zmysły. Odpowiednio dobrane gryzaki wspomagają higienę jamy ustnej, dostarczają masażu dziąsłom i wzmacniają mięśnie szczęki i żuchwy.

Jeśli pies, mimo stałego dostępu do gryzaków, niszczy meble, dywany czy ubrania, możesz zastosować specjalne środki odstraszające w sprayu, które sprawią, że domowe obiekty staną się niesmaczne, a przez to nieatrakcyjne.