Fretki są naprawdę uroczymi zwierzętami. Trzeba jednak wyraźnie sobie powiedzieć, że nie są pupilami dla każdego. Należy im poświęcać bardzo dużo czasu. Ponadto są to bardzo żywiołowe zwierzaki. No i słynny zapach fretek, który nie każdemu odpowiada.

Pochodzenie fretek

Fretka jest udomowioną formą tchórza. Nie wiemy dokładnie kiedy i gdzie fretki zostały udomowione, choć istnieją przesłanki, że nastąpiło to w w basenie Morza Śródziemnego.

Na staroegipskich freskach odnajdujemy wizerunki zwierząt bardzo przypominających fretki. Czy rzeczywiście te właśnie stworzenia uwiecznili egipscy artyści? Jeśli tak by było, jeśli w Starożytnym Egipcie hodowano fretki, to dlaczego nie znaleziono do tej pory żadnych szczątków tych zwierząt? Wydaje się to dziwne, skoro Egipcjanie mieli zwyczaj balsamować zwłoki niemal wszystkich hodowanych wówczas zwierząt.

Zakładamy, że fretki udomowiono po to, by polowały na szczury i myszy. Egipcjanie trzymali jednak w tym celu koty. Nie mieli zatem powodu, by hodować dodatkowo fretki. Wszystko wskazuje więc na to, że fretki zostały udomowione gdzieś w Europie lub Azji. Pierwsze informacje o fretkach znajdujemy w tekstach Arystofanesa – starogreckiego dramatopisarza. Czyli miejscem udomowienia fretek może być Grecja, albo inne miejsce w basenie Morza Śródziemnego. Ale na to też nie ma dostatecznych dowodów.

Wygląd fretek

Mają długie, smukłe ciało osadzone na krótkich nogach, szpiczasty pyszczek, małe uszy i krótki ogon. Ich kręgosłup jest niezwykle giętki i elastyczny, dzięki czemu zwierzęta te są bardzo zwinne, a brak obojczyków umożliwia im przeciskanie się przez bardzo wąski szczeliny. Fretka ma 7 kręgów szyjnych, 14 piersiowych, 6 lędźwiowych, 3 krzyżowe i 14 - 18 ogonowych.

U fretek możemy zaobserwować wyraźny dymorfizm płciowy, przejawiający się różnicą wielkości między przedstawicielami obojga płci. Samce są niemal dwukrotnie większe od samic. Fretkowi chłopcy ważą około 0,9-2,7 kg i mierzą 38-40,6 cm długości, dziewczynki zaś ważą 0,3-1,1 kg i mierzą 33-35,5 cm. Ogonek u jednych i drugich ma około 7,6-10 cm.

Fretki poruszają się całych stopach. W każdej z nich mają po 5 palców zakończonych silnymi pazurami. Ich pyszczki uzbrojone są w 4 duże kły, 12-14 siekaczy, 12 zębów przedtrzonowych i 6 trzonowych, przystosowanych do chwytania zwierząt oraz cięcia i rozszarpywania mięsa. Zwierzątka te oddychają 30-50 razy na minutę, a ich serce bije 210-250 razy na minutę. Temperatura ciała około 38.8°C

Odmiany barwne fretek

Tchórz standard – Futro na ciele brązowo-czarne(dopuszczalne brunatne lub ciemnobrązowe), łapy i ogon czarne (dopuszczalne brunatne), na głowie ciemna maska w kształcie litery V, podszerstek biały (dopuszczalny jasnopopielaty), oczy czarne, nos czarny lub ciemnobrązowy.
Forma: TCHÓRZ KLASYCZNY Brązowo-Czarny (SABLE STANDARD)

• Tchórz polski – Futro od kremowego do pomarańczowego, od połowy czarne (pożądany granatowy połysk), maska czarna (pożądane białe gwiazdki nad oczami), Podszerstek pomarańczowy (dopuszczalny żółty, miejscowo ecru), oczy czarne, nos czarny.
  Tchórz czarny - futro czarne (dopuszczalne niewielkie ilości włosów w kolorze brunatnym), maska pełna czarna, podszerstek biały, oczy czarne, nos czarny.
• Tchórz brązowy – Futro ciemno-brązowe do brunatnego bez czarnego (dopuszczalne pojedyncze czarne włosy okrywowe), maska pełna ciemno-brązowa do brunatnej, podszerstek biały, oczy czarne, nos ciemno-brązowy lub brązowy.
• Tchórz rudy – Futro intensywnie rude z wyraźnym odcieniem czerwieni, maska pełna, podszerstek ecru (dopuszczalny biały lub pomarańczowy), oczy czarne, nos jasnobrązowy.
• Tchórz pastelowy – Futro jasny jasny pastelowy brąz, maska pełna lub w kształcie litery V, podszerstek ecru (dopuszczalny biały), oczy czarne, nos jasnobrązowy lub różowy.
• Tchórz czekoladowy – Futro w kolorze mlecznej czekolady, maska pełna, podszerstek ecru (dpuszczalny biały), oczy czarne lub ciemnoburgundowe, nos brązowy.
• Albinotyczna – Futro jednolicie śnieżnobiałe na całym ciele, podszerstek biały, oczy ciemno-czerwone do burgundowych (dopuszczalne jasno-czerwone), nos jasnoróżowy, bez przebarwień.
• Biała – Futro jednolicie śnieżnobiałe na całym ciele, podszerstek biały, oczy czarne, nos blado-różowy lub czarny.
• Czarna – Futro czarne na całym ciele (dopuszczalna biała mordka i gwiazdki nad oczami), podszerstek czarny (dopuszczalny brunatny lub ciemno-brązowy), oczy czarne, nos czarny.
• Deresz srebrny – Futro stanowi mieszaninę włosów białych i czarnych (pożądana wyrównane 50/ 50), maski w kształcie litery V, podszerstek biały, oczy czarne (dopuszczalne ciemno-burgundowe), nos różowy lub łaciaty.
• Deresz platynowy – Futro stanowi mieszaninę włosów białych i jasnobrązowych (pożądana wyrównane 50/ 50), maska pełna, podszerstek biały, oczy ciemnoburgundowe (dopuszczalne czarne), nos jasnobrązowy.
• Arlekin – Umaszczenie ze skarpetkami (idealne: symetrycznie rozmieszczone, sięgające powyżej stawu skokowego) i krawatem (idealny duży, biały, schodzący wyraźnie poniżej nasady szyi).
• Panda – Futro na ciele, szyi i głowie białe, kończyny, pas barkowy i ogon (pożadany biały czubek) w kontrastującym kolorze, brak maski.
• Borsuk – Futro z szerokim białym pasem przechodzącym przez całą głowę aż do pasa barkowego, pożądany biały czubek ogona, maska w dowolnym kształciepoza pełną.
• Strzałka – Futro z białym pasem idącym od pyszczka, pomiędzy oczami, zakończonym cieniutką zygzakowatą linią na głowie, białe paluszki na wszystkich łapkach, maska niepełna (przerwana między oczami).
• Syjamska – Futro łapach i ogonie w ciemniejszym kolorze (zależnym od umaszczenia) niż na ciele, brak maski (dopuszczalne okularki).

Odmiany o różnym futrze

• Krótkowłosa
• Długowłosa

Długość życia fretek

Pod troskliwą fretki opieką mogą przeżyć nawet dziesięć, dwanaście lat.

Zachowanie fretek

Właściciel fretki powinien cechować się dużą cierpliwością i wyrozumiałością, by w spokoju znosić jej szaleństwa. Nie ma bowiem chyba na świecie zwierzęcia bardziej ruchliwego i „szalonego”. Wydaje się, że nigdy nie siedzą one spokojnie. Uwielbiają biegać i bawić się. Cechują się niezaspokojoną ciekawością. Muszą zajrzeć w każdy kat, zbadać każdą dziurę. Są przy tym bardzo sprytne i szybko uczą się na przykład otwierać szafki.

Ogromna ciekawość i skłonność do włażenia we wszystkie dziury może być przyczyną tragedii. Bardzo łatwo na przykład można uprać zwierzątko w pralce lub upiec w piekarniku! Wystarczy bowiem chwila nieuwagi, by wślizgnęło się do otwartego urządzenia. Uchylone okno aż kusi, by skorzystać z okazji i wydostać się na parapet, a upadek na ziemię z wysokości kilku pięter zawsze kończy się tragicznie.

Fretki mają złodziejską naturę i uwielbiają podkradać różne przedmioty i chować je w sobie tylko znanych kryjówkach. Zegarka, biżuterii, skarpetek, a nawet spodni można potem szukać przez wiele dni lub tygodni.

Z pewnością nie jest to zwierzę dla każdego. Raz ze względu na swój temperament, a dwa ze względu na wydzielany, który nie wszyscy tolerują. Niestety dość intensywnie pachną również odchody fretek. Zwierzę można nauczyć korzystania z kuwety, ale trzeba być bardzo cierpliwym.

Osobniki, które nie są przeznaczone do rozrodu należy bezwzględnie kastrować, i to zarówno samce, jak i samice. Nie kastrowane samce znaczą bowiem teren cuchnącym moczem, natomiast u nie kastrowanej i nie krytej samicy dochodzi często do tzw. permanentnej rui. Jest to ruja, która zaczyna się i nigdy nie kończy. Stan taki po pewnym czasie doprowadza do całkowitego wycieńczenia organizmu samicy i jej śmierci.

Wymagania fretek

Temperament fretki jest, delikatnie mówiąc zbyt żywiołowy., by trzymać je przez cały czas luzem. Klatka dla nich jest więc po prostu niezbędna. Zwierzątka będę w niej spędzać noc oraz chwile, gdy nie ma nas w domu lub nie możemy się nimi zająć. Biorąc pod uwagę ruchliwość fretek łatwo zrozumieć, że klatka powinna być bardzo duża. W małej i ciasnej zwierzęta się męczą . Stają się osowiałe i ciągle śpią. Znika ich cała radość życia. W klatce powinno znaleźć się miejsce na kuwetę, legowisko, półki, hamaki i sznur do wspinania. Warto co jakiś czas zmieniać wystrój klatki, ponieważ fretki uwielbiają poznawać nowe rzeczy (dowiedz się więcej o tym, jaką klatkę wybrać dla fretki KLIK).

Bardzo długa i szeroka klatka zajmuje sporo miejsca, a to jest poważnym problemem, szczególnie w małych mieszkaniach. Idealnym rozwiązaniem jest zatem klatka wysoka, piętrowa. Prawdę mówiąc jest nawet lepsza, ponieważ fretki uwielbiają spinać się, a jeśli w klatce mieszka kilka zwierzą, gonitwa po piętrach i zabawa w chowanego będzie dodatkową rozrywką.

Na dno klatki lepiej nie sypać ściółki. Szczególnie, jeśli chcemy, by fretka nauczyła się korzystać kuwety, co jest bardzo wskazane. Dobrze jest kupić kilka kuwet. Jedną postawimy w klatce, a pozostałe w mieszkaniu, tam gdzie fretka najczęściej przybywa. Powinno być ich kilka dlatego, że podekscytowanemu zabawą zwierzątku nie zawsze będzie biec daleko „za potrzebą”. Kuwet najlepiej ustawić w kącie pokoju i klatki – to ulubione przez nich miejsca załatwiania potrzeb fizjologicznych. Do kuwety można nasypać kociego żwirku. Byle się nie pylił, ponieważ fretki mają wrażliwe układy oddechowe.

Poza takimi elementami wyprawki dla fretek, jak miski, poidła, hamaki, legowiska (sprawdzają się legowiska dla kotów, szczególnie budki, ponieważ fretki lubią się chować), warto zakupić także transporter i szelki ze smyczą. Przydadzą się podczas wyjazdów do lekarza weterynarii (fretki powinno się szczepić) i ewentualnych spacerów na dworze. Koniecznie musimy kupić także różne zabawki dla fretki ».

Podobnie jak psom i kotom, fretkom należy poświęcać dużo uwagi i często się z nimi bawić. Niezbędne są też codzienne spacery po mieszkaniu. Zwierzątka te nie mogą cały czas siedzieć w klatce, ponieważ źle wpływa to na ich psychikę. Pamiętajmy, by biegającą po mieszkaniu fretkę mieć cały czas na oku, nigdy bowiem nie wiadomo, co może wpaść jej do głowy.

Żywienie fretek

Fretki są drapieżnikami. Ich głównym pożywieniem są pokarmy pochodzenia zwierzęcego: mięso oraz gotowe karmy dla fretek, które są produkowane na bazie mięsa. Można fretkom podawać także gotowe karmy dla kotów. Karmy dla psów się nie nadają, ponieważ zawierają zbyt mało białka. Wiele fretek bardzo chętnie zjada również warzywa i owoce.

Rozmnażanie fretek

Rozróżnienie płci u fretek jest bardzo proste. Przede wszystkim samce są dużo większe od samic, często niemal dwukrotnie. Ponadto odległość między odbytem a wejściem do pochwy jest u samic niewielka, podczas gdy u samców odległość między penisem a odbytem jest bardzo duża.

Młode rodzą się od wiosny do jesieni. Ciąża trwa około czterdziestu dni. Noworodki są bardzo nieporadne i bez opieki matki szybko by zginęły. Karmiące samice mogą być agresywne, również wobec człowieka.

Systematyka fretek

Fretka jest drapieżnikiem, tak jak pies czy kot. Należy do rodziny łasicowatych, a jej bliskimi kuzynami są między innymi łasice, gronostaje, kuny, borsuki i skunksy. Najbliższym krewniakiem jest oczywiście tchórz, który jest przodkiem fretki.

Królestwo: zwierzęta
Typ: strunowce
Podtyp: kręgowce
Gromada: ssaki
Podgromada: ssaki żyworodne
Szczep: łożyskowce
Rząd: drapieżne
Rodzina: łasicowate
Rodzaj: Mustella
Gatunek: Mustela putorius furo (fretka)
Tekst: Jacek P. Narożniak
Zdjęcie: Fotolia.com