Gdy ziemię pokryje gęsta warstwa śnieżnego puchu, a słupki termometru spadną znacznie poniżej zera, nie sposób przejść obojętnie obok skrzydlatych bohaterów, którzy zimą muszą zmagać się nie tylko z chłodem, ale też z niedoborem pokarmu. Dokarmianie ptaków nie wymaga wiele wysiłku, a bywa dla nich nieocenioną pomocą podczas mroźnych dni. O czym pamiętać, urządzając zimową jadłodajnię dla ptaków? Jakimi smakołykami możemy uraczyć pierzastych gości?

Kiedy rozpocząć dokarmianie ptaków?

Zmiany klimatyczne, jakie zaszły w ciągu ostatnich lat, nie pozostały bez znaczenia dla ptaków. Obecnie zimy nie są zazwyczaj tak srogie, jak dawniej, co powoduje, że przybywa pierzastych zwierzaków, które decydują się zrezygnować z dalekich i obarczonych dużym ryzykiem wędrówek do ciepłych krajów. Zdarza się też, że ptaki wylatują na zimowiska później niż zwykle. Decyzje naszych skrzydlatych towarzyszy uzależnione są jednak nie tylko od temperatury, ale również od zasobów pożywienia. Zbyt wczesne rozpoczęcie dokarmiania może zaburzyć ptasie plany i doprowadzić do tego, że zrezygnują one z sezonowych migracji. Warto o tym pamiętać, zwłaszcza jeśli chcemy dokarmiać ptaki blaszkodziobe (np. łabędzie). Najlepiej serwować im pożywienie dopiero wtedy, gdy nadejdą silne mrozy. Trochę innymi zasadami rządzi się jednak dokarmienie gatunków, które chętnie odwiedzają przydomowe karmniki. Dla małych ptaków niskie temperatury są szczególnym zagrożeniem, ponieważ tracą mnóstwo energii na utrzymanie odpowiedniej ciepłoty ciała. Lepiej więc, aby nasi skrzydlaci goście nie tracili zapasów energetycznych na bezskuteczne poszukiwanie pokarmu. Z tego względu warto otworzyć ptasią stołówkę jeszcze jesienią. Karmnik powinniśmy wywiesić już w okresie pierwszych przymrozków, czyli zazwyczaj pod koniec września lub na początku października. Dzięki temu pierzaści smakosze będą zawczasu dobrze wiedzieć, gdzie mają szukać pożywienia w czasie mroźnych dni. Nie zapominajmy jednak, że rozpoczętego już dokarmiania nie należy przerywać aż do wiosny. Regularność w serwowaniu pożywienia to najważniejsza zasada, która powinna nam przyświecać, jeśli naprawdę chcemy wspomóc ptaki w walce o przetrwanie.

Jak zaprojektować ptasią stołówkę?

Im bogatsza będzie ptasia stołówka, tym więcej gatunków zimowych gości uda nam się do niej przyciągnąć. Bez wątpienia bardzo ważna jest różnorodność pożywienia, ale na nic się ona zda, jeśli nie dostosujemy jadłodajni do żywieniowych zwyczajów ptaków. Skrzydlaci stołownicy znacznie różnią się wielkością i zwinnością, dlatego warto zatroszczyć się o ich komfort podczas pałaszowanie zimowych smakołyków. Dla mniejszych gatunków idealne będą karmniki w formie domków. Ich ogromną zaletą jest zadaszenie, które chroni pozostawiony pokarm przed śniegiem. Sikorki z pewnością będą też zachwycone prostą deseczką ze szpikulcem, na który można nabić kawałek słoniny. Większe ptaki, szczególnie te, które poszukują pożywienia głównie na ziemi, chętnie skorzystają natomiast z platformy lub tacy umieszczonej bezpośrednio na gruncie bądź na niewielkim podwyższeniu. Jeśli chcemy przyciągnąć do naszego ogrodu dzięcioły lub kowaliki, pokarm tłuszczowy powinniśmy rozsmarować na korze drzew. Z powodzeniem można również umieścić drobne smakołyki w szczelinach kory. Aby ptaki zawsze miały pod dostatkiem świeżego pożywienia, możemy zaoferować im karmnik w formie tuby lub latarni. Tego typu stołówka pozwala pozostawić ptakom zapas pożywienia, którym dzięki specjalnemu dozownikowi mogą dysponować według bieżących potrzeb. Nie ma wtedy obaw, że porcja okaże się zbyt mała dla skrzydlatych gości. Pamiętajmy jednak, że ptasia stołówka nie musi być wcale niezwykle skomplikowana – czasami wystarczą nam tylko gałązki drzew, na których można porozwieszać mnóstwo drobnych smakołyków.

Gdzie umieścić karmnik dla ptaków?

Odpowiednie ulokowanie ptasiej jadłodajni może zaważyć na komforcie naszych stołowników. Karmnik dla ptaków (poczytaj więcej o karmnikach dla ptaków zimujących KLIK) należy umieścić w takim miejscu, w którym pierzaści goście będą się czuli bezpiecznie. Ptaki muszą mieć też łatwy dostęp do stołówki i otwartą drogę ucieczki w razie nagłego niebezpieczeństwa. Karmnika nie powinniśmy zatem stawiać ani na pustej przestrzeni, ani wśród gęstej roślinności. Najlepsze będzie miejsc, które zapewnia dobrą widoczność całej okolicy. Wiele ptaków robi sobie przerwy w żerowaniu, kiedy ludzie zbliżają się do jadłodajni, dlatego zimowi goście nie pogardzą ustronną kryjówką znajdującą się w pobliżu (np. drzewem iglastym). Musimy zatroszczyć się również o ochronę ptaków przed drapieżnikami. Jeśli więc wieszamy karmnik na drzewie, umieśćmy go tak, by kot nie miał do niego dostępu. Warto wypróbować różne osłony lub kujące gałązki, które mogą ograniczyć zapędy mruczących łowców.

↓ KARMNIKI DLA PTAKÓW ↓

Czym dokarmiać ptaki?

Wśród ptaków odwiedzających zimowe jadłodajnie znajdziemy zarówno miłośników owadów, owoców, jak i pokarmu ziarnistego. Oznacza to tylko jedno – menu dla stołowników musi być bardzo bogate. Szczególnie istotna jest wartość odżywcza pożywienia – powinno być ono wysokoenergetyczne. Jako zimowe przekąski najlepiej sprawdzą się więc pokarmy bogate w tłuszcz. Kawałki nieosolonej słoniny, orzeszki ziemne, kule tłuszczowe, kolby, nasiona słonecznika – to dla wielu ptaków prawdziwe rarytasy. Skrzydlaci goście ucieszą się też z nasion roślin oleistych, np. maku, olejarki abisyńskiej. Wróble i inne ziarnojady możemy z kolei uraczyć kłosami prosa senegalskiego. Jeśli nie chcemy samodzielnie komponować jadłospisu dla pierzastych gości, możemy zdecydować się na gotową mieszankę ziaren przeznaczoną do dokarmiania ptaków. W naszej jadłodajni nie powinno też zabraknąć pokarmów dla ptaków o szczególnych preferencjach żywieniowych. Dla kosów i kwiczołów pozostawmy kawałki jabłka, rodzynki, płatki owsiane lub mrożone owoce czarnego bzu i jarzębiny. Dodatkowo, zanim wybierzemy się w okolicę zbiornika wodnego, przygotujmy dla przebywających tam ptaków ugotowane warzywa. Nie zapominajmy ponadto, by regularnie kontrolować pożywienie znajdujące się w karmniku i usuwać zepsute lub zanieczyszczone resztki.

↓ POKARMY DLA PTAKÓW ZIMUJĄCYCH ↓

Zdjęcie: Fotolia.pl