Złota rybka jest gatunkiem, który człowiek hoduje już od setek lat. W ciągu tego długiego czasu, wyhodowano liczne rasy, zadziwiające swoim wyglądem i kolorami. Złote rybki najładniej wyglądają wówczas, gdy patrzy się na nie z góry. To nie przypadek, bowiem początkowo trzymane były w ogrodowych sadzawkach lub ozdobnych porcelanowych misach, zatem hodowcy starali się im nadać taki kształt, by widziane z tej perspektywy, prezentowały się jak najlepiej.

Środowisko naturalne złotych rybek

Naturalnym środowiskiem życia złotych rybek jest... akwarium lub ogrodowa sadzawka. Nie znajdziemy ich w naturze, choćbyśmy nie wiem jak długo szukali. Jest to gatunek całkowicie udomowiony. Złote rybki wyhodowano w Chinach już około tysiąca lat temu. Ich przodkiem był karaś srebrzysty, zamieszkujący wody Azji.

Wygląd złotych rybek

Złote rybki są białe, złote, pomarańczowe, czerwone, czekoladowe, fioletowe, czarne. Mogą być jednolicie zabarwione, dwubarwne albo trójbarwne, czyli kaliko. Jakby tego było mało, mogą mieć metaliczny połysk, być matowe lub cześć ich łusek jest matowa, a część błyszcząca. Ale to jeszcze nie wszystko.

Ubarwienie matowych złotych rybek jest trwałe i nie zmienia się w trakcie dorastania. Inaczej jest w przypadku tych o metalicznym połysku. Większość z nich za młodu ma mosiężną barwę, która z mienia się z wiekiem. Przy czym właściwe kolory rybka może uzyskać dopiero po kilku latach, nawet po dziesięciu! Młode teleskopy mają natomiast brązowe lub czarne zabarwienie, które u większości osobników także zmienia się z wiekiem. Z kolei osobniki o metaliczno-matowym ubarwieniu zmieniają kolor tylko częściowo. Matowe łuski mają trwałe ubarwienie, łuski metaliczne zmieniają barwę.

Osiągają spore rozmiary, nawet do dwudziestu, trzydziestu centymetrów, ale trzymane w zbyt małych zbiornikach karłowacieją. Rosną bardzo powoli, ale żyją bardzo długo, nawet do kilkudziesięciu lat.

Zachowanie i wymagania złotych rybek

Są spokojne i łagodne, ale najlepiej przeznaczyć dla nich akwarium jednogatunkowe. Złote rybki nie są dobrymi pływakami. Pękate kształty, jakie większość z nich posiada, i długie płetwy uniemożliwiają im szybkie poruszanie. Tym samym, inne rybki, które są zwinniejsze i szybsze mogą wyjadać im pokarm, skubać płetwy i w ogóle przeszkadzać. A małe gatunki złote rybki mogą po prostu zjadać, jeśli tylko zostaną przez nie schwytane.

Złote rybki nie mają dużych wymagań. Twardość i pH wody nie mają znaczenia. Temperatura może wahać się w granicach od 0 do 30ºC, nie musimy zatem w akwarium instalować grzałki. Tylko w przypadku rasowych, wyselekcjonowanych osobników, lepiej utrzymać temperaturę na poziomie 10 – 20ºC.

Konieczny jest natomiast bardzo wydajny filtr, ponieważ złote rybki mają bardzo szybką przemianę materii i wydalają dużo odchodów. Z tego samego powodu konieczne jest również intensywne napowietrzanie – szybka przemiana materii wiąże się z dużym zapotrzebowaniem na tlen.

Dla złotych rybek powinniśmy przeznaczyć zbiornik duży lub nawet bardzo duży, wszak nie należą one do małych zwierząt. Akwarium powinno być gęsto osadzone roślinami. Problem jednak w tym, że złote rybki chętnie zjadają rośliny. Musimy zatem wybrać gatunki o liściach twardych i gatunki szybko rosnące.

W poszukiwaniu pokarmy, złote rybki mają zwyczaj kopać w podłożu. Z tego powodu, dno akwarium lepiej jest pokryć grubym żwirkiem, ale o takiej granulacji, by jego ziarna nie utkwiły rybkom w pyszczkach. Podczas kopania złote rybki często chwytają ziarenka piasku i żwirku.

Żywienie złotych rybek

Złote rybki nie są wybredne. Chętnie jedzą zarówno pokarm roślinny, jak i zwierzęcy. W sklepach zoologicznych znajdziemy również specjalne pokarmy dla złotych rybek.

Rozmnażanie złotych rybek

Płeć u złotych rybek można rozróżnić tylko w okresie tarła. Na pokrywach skrzelowych samców pojawiają się wówczas drobne brodawki. Ogólnie hodowla złotych rybek nie jest trudna, jednak uzyskanie naprawdę pięknych rasowych okazów wcale nie jest takie proste. Bywa, że tylko jedna mała rybka na sto dziedziczy pożądane cechy i nadaje się do dalszej hodowli.

Rasy złotych rybek

Welon

Najbardziej popularna i zapewne najstarsza rasa złotych rybek. Charakteryzuje się krępym ciałem i bardzo długimi, rosnącymi przez całe życie płetwami, grzbietową, odbytową i ogonową. Płetwa ogonowa jest rozdwojona.

Oranda

Kształtem ciała i płetw przypomina welona, ale na głowie ma charakterystyczną pofałdowaną narośl, przypominającą hełm. Najbardziej popularną odmianą jest oranda redcap, nazywana w Polsce czerwonym kapturkiem. Jest całkowicie biała z czerwonym hełmem na głowie.

Ryukin

Wygląda trochę jak welon z dużym garbem nad głową, ale jego płetwy są znacznie krótsze.

Teleskop

Ma krótsze płetwy od welona, ale najbardziej charakterystyczną cechą są jego oczy. Duże, kuliste i wystające z czaszki na boki.

Niebowid

Jedna z najbardziej niezwykłych ras złotych rybek. Ich oczy skierowane są ku górze, stąd nazwa niebowid. Mają znacznie krótsze płetwy od welonów i bardziej wydłużone ciało. Brak płetwy grzbietowej.

Pyzatka

Kolejna niezwykła rasa. Na „policzkach”, tuż pod oczami maja ogromne pęcherze wypełnione limfą. Ciało jest bardziej wydłużone od ciała welona, walcowate. Płetwa ogonowa raczej krótka. Brak płetwy grzebietowej.

Ranchu

Tak jak oranda, ranchu ma pofałdowaną narośl na głowie, z tym że obejmuje ona również pokrywy skrzelowe. Płetwy są krótkie. Brak płetwy grzbietowej.

Kogucik

Nad nozdrzami ma gąbczaste kłębuszki.

Perłołuska

Charakterystyczną cechą tych ryb są guzkowate narośla na każdej łusce.

Jajoryb

Ma krótkie płetwy i pękate, jajowate ciało. Stąd jego nazwa.

Peacock tail

Cechą charakterystyczną jest krótka płetwa ogonowa, której płaty rozkładają się na boki na kształt pawiego ogona. Stąd nazwa – „peacock” to po angielsku paw, a „tail”- ogon.

Kometka

W odróżnieniu od pozostałych ras złotych rybek, kometka jest smukła, wydłużona. Płetwę ogonową ma bardzo długą, ale nie rozdzieloną. Ich łuski mają zawsze metaliczny połysk.

Shubunkin

Przypomina kometkę, ale ma bardziej walcowate ciało. Ubarwienie jest matowe i zawsze kaliko.

Tekst: Jacek P. Narożniak
Zdjęcie: Fotolia.com