Któż nie chciałby choć na chwilę przenieść się do tropikalnej dżungli i poobserwować z bliska majestatycznych dzikich kotów? Miłośnicy mruczków nie muszą wcale odbywać dalekich podróży, by cieszyć się z towarzystwa pięknych drapieżników. Kot bengalski to rasa, która idealnie łączy cechy towarzyskiego kota domowego z dzikim azjatyckim leopardem. Za sprawą cętkowanej sierści kot bengalski przypomina na pierwszy rzut oka miniaturowego lamparta. Ze swoimi dzikimi krewnymi ma jednak znacznie więcej wspólnego. Poznaj tego wyjątkowego mruczka, obok którego nie sposób przejść obojętnie. Przedstawiamy opis rasy i najważniejsze informacje o jej utrzymaniu. 

Historia rasy kot bengalski

Kot bengalski to rasa powstała ze skrzyżowania dzikiego kota bengalskiego z kotem domowym. Za dzikiego przodka dzisiejszych kotów bengalskich uważany jest azjatycki kotek wyspowy (Prionailurus bengalensis). Zanim jednak mruczki z orientalnych dżungli trafiły na domowe kanapy, przeszły długą drogę. Jak rozpoczęła się ich historia?

Chociaż pierwsze hybrydy dzikich kotów z kotami domowymi zaczęły powstawać już w XIX w., początki rasy datuje się na drugą połowę XX w. W 1963 r. mieszkająca w Kalifornii biolog Jean Mill postanowiła skrzyżować azjatycką samicę kota bengalskiego z czarnym krótkowłosym kocurem domowym. Jej eksperyment zakończył się sukcesem i w ten sposób na świecie pojawiły się pierwsze koty bengalskie. Młoda hodowczyni na długi czas porzuciła jednak pracę nad nową rasą. Na kolejne narodziny kotów bengalskich trzeba było więc poczekać blisko 10 lat. 

Na początku lat 70. XX w. bengalami zainteresował się dr Willard Centerwall, pracujący na Uniwersytecie Kalifornijskim. Naukowiec zaobserwował, że niektóre rasy dzikich kotów wykazują odporność na pewne choroby. Dzikie koty bengalskie były odporne na wirusa kociej białaczki, dlatego szczególnie zainteresowały naukowca, jako model do badań na białaczką u ludzi. Dr Centerwall postanowił sprawdzić, czy choroba rozwinie się u zwierząt powstałych z krzyżówki kota domowego z dzikim kotem bengalskim. Chociaż wyniki badań rozczarowały naukowca, jego prace przyczyniły się do dalszego rozwoju rasy.

Genetyk przekazał kilka wyhodowanych przez siebie kotów tej rasy Jean Mill. W 1980 r. amerykańska biolog podjęła kolejne próby hodowli kotów rasowych. Pierwsze kociaki bengalskie wykazywały jednak dużą płochliwość i agresję. Biolog intensywnie pracowała nad wyeliminowaniem niepożądanych cech u rasy. W tym celu wprowadziła do hodowli geny innych ras: kota amerykańskiego krótkowłosego, kota abisyńskiego i kota egipskiego mau. To właśnie temu ostatniemu koty bengalskie zawdzięczają charakterystyczny połysk futra. Przez lata bengalskie koty ewoluowały – przeobrażając się z nieufnych drapieżników w przyjaznych i wesołych towarzyszy ludzi. 

Rasa została oficjalnie uznana przez The International Cat Association (TICA) w 1986 r. Aby chronić wyjątkowe cechy rasy, organizacja wymagała, by wystawowe koty były czystej krwi bengalami, czyli wśród przodków do czterech pokoleń wstecz nie miały przedstawicieli innych ras. Znacznie później, bo dopiero w 2016 r., rejestracji rasy dokonało Stowarzyszenie Miłośników Kotów (CFA).

W Europie koty bengalskie pojawiły się w latach 80. XX w. Oficjalne rejestrowanie kotów bengalskich jako kotów domowych możliwe jest w FIFe od 1999 r. W Polsce można bez problemu nabyć koty bengalskie z rodowodem, choć mruczki te nie cieszą się raczej dużą popularnością. 

Przysmaki dla kotów

Wygląd kota bengalskiego

Kot bengalski nie bez powodu uznawany jest za jednego z najpiękniejszych mruczków. To prawdziwy koci arystokrata – pełen elegancji i gracji. Bengal to kot średniej wielkości, osiągający wysokość w kłębie 35-40 cm i wagę 3-8 kg. Sylwetka kota bengalskiego jest smukła i wydłużona. Charakterystyczne dla tego kota są średniej długości, dobrze umięśnione kończyny, z dużymi, zaokrąglonymi łapami. Tylne kończyny są nieco dłuższe od przednich. Głowa kota jest niewielka, dłuższa niż szersza, z wyraźnie zarysowanymi kośćmi policzkowymi i wydatnym podbródkiem. Oczy bengala są szeroko rozstawione, duże, owalne. Mogą przybierać różne kolory: złotą, żółtą, brązową lub zieloną. Kot bengalski ma wysoko osadzone uszy, szerokie u nasady i zaokrąglone na końcach.

Kot bengalski wyróżnia się pręgowanym lub cętkowanym umaszczeniem, które upodabnia go do dzikich kotów. Cętki mogą przybierać różne kształty. Na grzbiecie kota układają się w łańcuchu, natomiast na kończynach i ogonie mają postać prążków. Bengala można rozpoznać również po pasach na policzkach i szyi oraz znaku litery M na czole. Włos kota bengalskiego jest krótki, gęsty, jedwabisty i ściśle przylegający do ciała. Charakterystyczną cechą futra bengala jest tzw. efekt glitter (połysk). Dopuszczalne są różne rodzaje umaszczenia kota bengalskiego, m.in. czarne klasycznie pręgowane, śnieżne, sorrel, marmurkowe. 

Charakter kota bengalskiego

Bengal to kot, z którym z pewnością nie można się nudzić. Mruczek ten słynie z energicznego i żywiołowego usposobienia. W charakterze kota domowego bengalskiego leży zamiłowanie do aktywności. Futrzak ten jest ciekawy świata – to czujny obserwator, który z zapałem eksploruje swoje otoczenie. Ze względu na duży temperament musi mieć zapewnioną odpowiednią dawkę ruchu i rozrywki.

Wesoły i niezwykle zwinny mruczek lubi się bawić i wspinać. By mógł zaspokoić swoje potrzeby, należy zaoferować mu wygodny drapak oraz półki i inne miejsca do wypoczynku na wysokości. Bengal znany jest z silnego instynktu łowieckiego. Jego opiekun musi regularnie organizować mu sesje zabaw łowieckich, które umożliwią mu realizację zachowań myśliwskich. Warto wiedzieć, że kot bengalski uwielbia wodę. Będzie więc zachwycony kocią fontanną lub małym basenikiem do zabawy. 

Chociaż bengal nie jest typowym pieszczochem, ma serdeczną i towarzyską naturę. Silnie przywiązuje się do swojego opiekuna i lubi spędzać czas w jego towarzystwie. Nie przepada jednak za wylegiwaniem się na kolanach. W codziennych kontaktach może więc sprawiać wrażenie nieco zdystansowanego. W rzeczywistości bardziej ceni sobie jednak bliskość człowieka niż bezpośredni kontakt fizyczny. Dobrze dogaduje się również z innymi zwierzętami i dziećmi. Zwykle akceptuje towarzystwo innego kota w domu.

Więzi społeczne zbudowane przez tego futrzaka są niezwykle trwałe. Ich tworzenie jest jednak czasochłonne i musi odbywać się w tempie, jakie narzuca bengalski kot. W innym przypadku mruczek może poczuć się osaczony, co skutecznie zniechęci go do budowania relacji. Przydatnym akcesorium dla bengala jest legowisko dla kota, które zwiększy jego poczucie bezpieczeństwa i pozwoli odizolować się od nadmiaru bodźców.

Mimo że kot bengalski pochodzi od kotów dzikich, ma zrównoważony charakter. Nie wykazuje tendencji do agresji ani impulsywnych reakcji. Zachowuje jednak sporą niezależność. Jest z natury ostrożny i niechętny do zmian. Wobec obcych zachowuje dużą rezerwę. Zawsze stoi na straży swojego terytorium i w razie potrzeby potrafi go bronić. Bengal może mieć tendencję do pewnych zachowań niepożądanych, m.in. znaczenia terenu moczem i brudzenia poza kuwetą. 

Bengal to bardzo rozgadany mruczek. Kot bengalski kocha rozmowy i chętnie używa różnorodnych wokalizacji do komunikacji z opiekunem. Potrafi nie tylko miauczeć, ale również gruchać, warczeć i wyśpiewywać piękne serenady. 

Koty bengalskie są inteligentne, dlatego wymagają stałej stymulacji intelektualnej. Przedstawiciele tej rasy szybko uczą się różnych sztuczek i komend. By wykorzystać zdolności tych inteligentnych kotów, warto zaoferować im zabawki interaktywne na pokarm. Kot bengalski chętnie skorzysta też z uroków spacerów na smyczy, które będą dla niego dodatkowym źródłem stymulacji. 

Żywienie kota bengalskiego

Potrzeby żywieniowe kotów bengalskich uzależnione są od wieku, trybu życia i stanu zdrowia. Dieta kota bengalskiego powinna być starannie dopasowana do jego indywidualnych potrzeb. Podstawą żywienia bengala może być dobrej jakości karma dla kotów o wysokiej zawartości mięsa. Odpowiednia dla bengali będzie również dieta BARF – inspirowana naturalnym jadłospisem kotowatych.

Ze względu na zamiłowanie do aktywności koty bengalskie zwykle powinny otrzymywać wysokoenergetyczną karmę (z formułą active lub dedykowaną kotom wychodzącym). W przypadku kotów po zabiegu kastracji takie karmy mogą się jednak nie sprawdzić i doprowadzić do nadwagi, dlatego ich stosowanie musi być dobrze przemyślane. 

Do diety kota warto włączyć również przysmaki dentystyczne. Wspomogą one oczyszczanie zębów kota bengalskiego i ograniczą odkładanie się kamienia nazębnego. Jeśli twój kot ma szczególną tendencję do chorób przyzębia, możesz serwować mu specjalną karmę z formułą dentystyczną. 

Kotom bengalskim można podawać ponadto specjalne suplementy i dodatki żywieniowe, które poprawią ich wygląd i kondycję. Polecane dla tych mruczków są specyfiki wspomagające sierść i skórę (z wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi omega-3 i omega-6, biotyną, cynkiem). Przydatne mogą okazać się również suplementy wzmacniające układ ruchu tych aktywnych kotów (np. z glukozaminą i chondroityną, L-karnityną). Warto pamiętać, że dodatki żywieniowe powinny być podawane tylko wtedy, gdy dieta nie jest w stanie w pełni zaspokoić kocich potrzeb. 

Bengal – choroby

Ze względu na geny dzikich kotów bengale uchodzą za dosyć zdrową rasę. Niestety także u nich notuje się kilka poważnych problemów zdrowotnych. Do najczęściej spotykanych chorób u kota bengalskiego należą:

• kardiomiopatia przerostowa – choroba polega na pogrubieniu mięśnia sercowego. Kardiomiopatia przerostowa może przez długi czas nie dawać żadnych objawów. Zdarza się jednak, że prowadzi do niewydolności serca, zakrzepicy i nagłej śmierci. 
• postępujący zanik siatkówki – jest chorobą o podłożu dziedzicznym. Postępujący zanik siatkówki prowadzi początkowo do pogorszenia widzenia po zmroku, a później do całkowitej ślepoty. 
• niedobór kinazy pirogronianowej – wada ta polega na niedoborze enzymu biorącego udział w procesie glikolizy w erytrocytach. Konsekwencją tego defektu jest rozpadanie się erytrocytów. 
• neuropatia – często występuje już u kociąt poniżej 1. roku życia. Choroba powoduje zaburzenia czucia i niedowłady kończyn. 

U bengali mogą pojawić się też problemy z układem ruchu (m.in. zwichnięcie rzepki, dysplazja stawów), choroby zębów i przyzębia oraz alergie (m.in. na środki znieczulające). 

Aby bengal zachował zdrowie przez lata, nie można zaniedbywać regularnych kontroli weterynaryjnych. Przeciętna długość życia kota bengalskiego wynosi 9-15 lat. 

Pielęgnacja kota bengalskiego

Kot bengalski należy do ras łatwych w pielęgnacji. Nie gubi sierści w dużej ilości, a jego futerko nie ma tendencji do filcowania się. Krótka sierść kota bengalskiego nie wymaga więc specjalnych zabiegów. By jednak mruczek zawsze pięknie się prezentował, należy szczotkować szatę swojego kota raz w tygodniu.

Do czesania kota bengalskiego można użyć delikatnej szczotki włosianej, która nada połysk jego futerku. Pomocna może okazać się również rękawica do czesania, która zapewni zwierzakowi przyjemny masaż. Do pielęgnacji sierści mruczka warto używać kosmetyków podkreślających strukturę szaty i dodających blasku. Chociaż bengale uwielbiają kąpiele, nie należy myć ich zbyt często. Z reguły wystarczy kilka kąpieli w roku. 

Opiekunowie kotów bengalskich powinni pamiętać także o higienie uzębienia swoich podopiecznych. Wskazane jest regularne mycie kocich zębów przy użyciu szczoteczki. Nie można zapomnieć również o oczyszczaniu uszu i okolic oczu oraz przycinaniu pazurków mruczków. Do zabiegów pielęgnacyjnych warto przyzwyczajać już kocięta, dzięki czemu w przyszłości z łatwością będą je akceptować.

Cena bengala

Bengal to jedna z droższych ras kotów. Cena kota bengalskiego zaczyna się od około 5000 zł. Często za rasowe kocię z cętkami z renomowanej hodowli trzeba zapłacić jednak nawet ponad 10 000 zł. Podobnie kształtują się ceny kociąt bengalskich za granicą. 

Dla kogo kot bengalski – idealny opiekun

Chociaż bengal to bez wątpienia wyjątkowy przyjaciel, z pewnością nie jest to kot dla każdego. Opiekun tego mruczka musi pamiętać o jego dzikich korzeniach. Kot bengalski polecany jest raczej dla doświadczonych kociarzy. Potrzebuje opiekuna, który będzie w stanie poświęcić mu sporo czasu. Najlepiej będzie czuł się u boku osób aktywnych, którzy zapewnią mu odpowiednią dawkę rozrywki i aktywności intelektualnej.

Ze względu na zamiłowanie do zabawy bengal może być dobrym towarzyszem dla starszych dzieci – pod warunkiem że zostaną odpowiednio poinstruowane, jak się z nim właściwie obchodzić. Chociaż bengal nie lubi nudy, z powodu pewnej nieufności i ostrożności, niezbyt dobrze odnajdzie w domu, w którym ciągle pojawiają się goście.

Kot bengalski dobrze adaptuje się do życia jako kot niewychodzący. Z powodzeniem może mieszkać nawet w niewielkim mieszkaniu w bloku – jeśli zostanie ono dostosowane do jego potrzeb. Kot ten będzie jednak z pewnością szczęśliwy, jeśli jego środowisko życiowe zostanie rozszerzone np. o wolierę w ogrodzie lub na balkonie.