Znanych jest ponad sto gatunków myszoskoczków, ale w hodowli najbardziej rozpowszechniony jest myszoskoczek mongolski. Nazywane również gerbilami lub suwakami mongolskimi. Należy on do jednych z łatwiejszych w hodowli gryzoni i jednocześnie jest najłatwiejszym w hodowli gatunkiem spośród myszoskoczków.

Pochodzenie myszoskoczków mongolskich

Myszoskoczek pochodzi ze stepów Mongolii i północno-wschodnich Chin. Panują tam surowe warunki, do których zwierzęta muszą być dobrze przystosowane, by przetrwać. W 1954 roku doktor Victor Schwentker sprowadził kilka osobników do Stanów Zjednoczonych i rozpoczął naukowe badania tego gatunku. Dziś gryzonie te należą do najpopularniejszych zwierząt domowych.

Wygląd myszoskoczków mongolskich

Są niewielkimi zwierzątkami. Dorastają co prawda do 20 centymetrów długości, ale połowę z tego przypada na ogon. Ważą niewiele ponad sto gram. Z wyglądu przypominają mysz na kangurzych nogach (stąd zapewne wzięła się ich polska nazwa), z tym że ich ogon jest całkowicie owłosiony. Długie tylne nogi pozwalają im na wykonywanie długich skoków, co bardzo przydaje się podczas ucieczki. Potrafią również biegać jak inne gryzonie.
Naturalnie umaszczone osobniki są brązowo-czarne, jednak w niewoli wyhodowano liczne odmiany barwne: czarne, białe, kremowe, szare, itd.

Długość życia myszoskoczków mongolskich

Życie dzikich myszoskoczków jest krótkie, ale w niewoli w dobrych warunkach mogą dożyć nawet do pięciu lat.

Zachowanie myszoskoczków mongolskich

Myszoskoczki, w przeciwieństwie do większości zamieszkujących pustynie zwierząt, są aktywne całą dobę, a nie tylko w nocy. Mają sprawne zmysły. Mogą odbierać dźwięki, które dla nas są niesłyszalne), a ich duże oczy umożliwiają widzenie w ciemności. Orientację w otoczeniu ułatwiają im długie wibrysy (wąsy), przydatne szczególnie w nocy.

Na wolności zwierzątka te mieszkają pod ziemią, w norach połączonych systemem korytarzy i zaopatrzonych w liczne wejścia. Ponieważ myszoskoczki są bardzo towarzyskie, w tych podziemnych, przestronnych „mieszkaniach” żyją całymi rodzinami. Domy poszczególnych rodzin sąsiadują często ze sobą, tworząc kolonie.

Gryzonie te bardzo interesują się wszystkim, co się wokół nich dzieje. Często wybiegają z domku, jak tylko usłyszą lub zobaczą, że człowiek zbliża się do ich klatki. Są inteligentne i potrafią się uczyć, ale nie liczmy na to, że uda nam się je wytresować. Towarzyska natura myszoskoczków sprawia, że bardzo łatwo się oswajają. Są przy tym łagodne i do wyjątkowych należy sytuację, w których zwierzak nas ugryzie.

Myszoskoczki są bardzo ruchliwe. Jeśli nie śpią, bez przerwy biegają po klatce, uganiają się za sobą, zapamiętale kopią w podłożu i gryzą wszystko, co popadnie. Kopanie w ściółce i gryzienie prętów i elementów wyposażenia klatki należą do ulubionych zajęć tych zwierzaków. Niestety zachowania te są nieco dla nas kłopotliwe – gryzonie rozrzucają wokół klatki ściółkę i szybko niszczą jej wyposażenie.
Myszoskoczki nie powinny być trzymane pojedynczo. Oczywiście hodowanie samca i samicy kończy się licznym przychówkiem, ale bez większych problemów w jednej klatce może mieszkać grupka osobników tej samej płci, najlepiej rodzeństwo. Należy tylko zapewnić im odpowiednio dużo miejsca.

Wymagania myszoskoczków mongolskich

Mieszkanie dla myszoskoczków powinno być możliwie jak największe (jego minimalne wymiary dla jednej pary zwierzątek to około 60cm długości i 40cm szerokości). Po pierwsze dlatego, iż najlepiej trzymać je w grupie. Po drugie, ponieważ są one bardzo ruchliwe. Nie musi być wysokie, ważne jest natomiast to, by miało dużą powierzchnię dna, ze względu na to, że myszoskoczki prowadzą naziemny tryb życia i nie wspinają się na drzewa. Można oczywiście myszoskoczkowe mieszkanko wyposażyć w piętro, na które prowadzą wygodne schodki lub drabinka.

Mieszkaniem myszoskoczków może być klatka, terrarium lub akwarium. Jeśli zdecydujemy się na klatkę, pamiętajmy o tym, że zwierzątka te lubią wszystko gryźć. Klatka musi być zatem solidna. Szczególną uwagę należy zwrócić na to, czy ma dobrze zabezpieczone przed pogryzieniem dno. Spód sprzedawanych obecnie klatek wykonany jest bowiem z tworzywa, które nie jest odporne na zęby myszoskoczków. Dobrze byłoby również, gdyby brzegi dna klatki były wysokie, dzięki czemu zwierzątka mniej będą z niej wyrzucać ściółkę. Klasyczne klatki mają tę zaletę, że są przewiewne.

Niektórzy trzymają myszoskoczki w akwariach. Plusem tego rozwiązania jest to, że można nasypać gryzoniom grubą warstwę ściółki – dzięki temu mogą sobie w niej kopać do woli, nie wysypując jej jednak na zewnątrz – oraz to, że szkła zwierzaki w żaden sposób nie pogryzą. Minusem akwariów jest ich słaba wentylacja. Pamiętajmy również o tym, by zbiornik miał odpowiednio wysokie ściany lub był przykryty siatką – chodzi o to, by zwierzaki nie mogły z niego wyskoczyć.

Dobrym mieszkaniem dla myszoskoczków są terraria, w których trzyma się gady. Mają one zalety akwariów (oporność na zęby i możliwość nasypania grubej warstwy ściółki), ale pozbawione są ich wad (terraria mają odpowiednią wentylację i są całkowicie zamykane, więc zwierzak nie może uciec).

Podstawowymi elementami wyposażenia mieszkanka dla myszoskoczków są: domek, miski na jedzenie i poidło. Oczywiście powinny być odporne na ostre ząbki gryzoni. Domek najlepiej kupić drewniany. Plastikowe nie są dobre, ponieważ zwierzątka mogą się poranić przy ich gryzieniu.

Dodatkowym wyposażeniem mogą być różnorodne korzenie (takie, jakich używa się w akwarystyce i terrarystyce), kamienie o gładkich powierzchniach, łupiny orzechów kokosowych i tunele dla gryzoni. Naszym myszoskoczkom możemy kupić również kołowrotek (byle nie posiadał elementów, w które mógłby się zaplątać ogon zwierzątek). Nie jest on jednak konieczny. Alternatywnym rozwiązaniem dla kołowrotka może być specjalna zamknięta kula, w której umieszczony myszoskoczek może swobodnie poruszać się po domu bez obawy, że wyrządzi jakieś szkody lub zrobi sobie krzywdę.

Pożywienie myszoskoczków mongolskich

Podstawą diety  myszoskoczków jest mieszanka ziaren zbóż (pszenicy, owsa, żyta, prosa) z niewielkim dodatkiem słonecznika i ziaren dyni. Urozmaiceniem diety są warzywa i owoce takie, jak jabłko (bez pestek), brokuły, marchewka, kalafior (również liście), ogórek, sałata (bardzo rzadko), pietruszka, seler, buraki, kalarepa, które podajemy raz lub dwa razy w tygodniu. Myszoskoczki chętnie jedzą również różnego rodzaju zioła, trawy i kiełki, które są dla cennym źródłem wielu cennych składników odżywczych.

Rozmnażanie myszoskoczków mongolskich

Rozpoznawanie płci u myszoskoczków jest łatwe. U samców odbyt i ujście dróg moczowo-płciowych są od siebie oddalone. Poza tym mają one wyraźnie widoczne duże jądra.

Samica rodzi średnio od trzech do ośmiu młodych. Małe myszoskoczki przychodzą na świat gołe i ślepe. Rosną jednak bardzo szybko. Już po czterech tygodniach stają się całkowicie samodzielne i zdolne do przyjmowania stałych pokarmów. Od matki można je oddzielić w wieku sześciu, siedmiu tygodni.

Samiec nie atakuje swoich dzieci, cała rodzinka wspólnie zamieszkuje jeden domek i śpi ciasno przytulona do siebie. Nie ma wiec potrzeby oddzielać samca od karmiącej samicy. Problem tylko w tym, że tuż po porodzie może ona ponownie zajść w ciąże.

Systematyka myszoskoczków mongolskich

Zaliczamy je do rzędu gryzoni, który obejmuje ponad trzy tysiące gatunków. Ich najbliższymi kuzynami są między innymi myszy i szczury. Razem z nimi należą do rodziny myszowatych, ale w tworzą w jej obrębie osobną podrodzinę myszoskoczków.

Królestwo: zwierzęta
Typ: strunowce
Podtyp: kręgowce
Gromada: ssaki
Podgromada: ssaki żyworodne
Szczep: łożyskowce
Rząd: gryzonie
Rodzina: myszowate
Podrodzina: myszoskoczki
Rodzaj: Meriones
Gatunek: Meriones unguiculatus (myszoskoczek mongolski)

Tekst: Jacek P. Narożniak
Zdjęcie: Fotolia.com