Woda jest środowiskiem życia ryb. Woda jednakże nie wszędzie jest taka sama. Zależnie od rejonu świata ma inny skład chemiczny, na co składają się takie czynniki, jak rodzaj podłoża. Wpływa on na tzw. twardość wody. W toku ewolucji ryby przystosowały się do określonej twardości, niektóre do tego stopnia, że w wodzie o innej twardości nie są wstanie przeżyć. Jeśli chcemy hodować takie właśnie gatunki, musimy skorygować tę cechę wody.

Bardziej szczegółowo o twardości wody możecie przeczytać tutaj. W tym miejscu przypomnijmy sobie tylko, że za terminem tym kryje się zawartość związków wapnia i magnezu, mierzymy ją w stopniach niemieckich i rozróżniamy: wody bardzo miękkie - poniżej 5,6º N; wody miękkie – od 5,6 do 11,2º N; wody średnio twarde – od 11,2 do 19,6º N; wody twarde – od 19,6 do 30,8º N; wody bardzo twarde – powyżej 30,8º N. Woda w naszych kranach, której używamy do napełniania akwariów, zwykle jest twarda, a nawet bardzo twarda, musimy więc ją zmiękczyć.

Najczęściej stosowane sposoby zmiękczania wody w akwarium

Zmiękczanie wody w akwarium polega na obniżeniu zawartości związków wapnia i magnezu. Możemy to zrobić na kilka sposobów. Pamiętajmy, że proces zmiękczania przeprowadzamy nie w akwarium, ale w osobnym zbiorniku.

Zagotowanie wody przeznaczonej do akwarium

Najprostszym sposobem jest przegotowanie wody. Podczas gotowania wytrącają się z niej wodorowęglany wapnia i magnezu, które osiadają na ścianach czajnika w postaci kamienia. Metoda ta pozwala jednak obniżyć wyłącznie tak zwaną twardość węglanową, a tym samym obniżenie twardości ogólnej tylko o kilka stopniu, co czasami może nie wystarczyć.

Dolanie do akwarium wody destylowanej

Woda destylowana pozbawiona jest bardzo miękka, ponieważ nie zawiera wcale (lub zawiera ich bardzo mało) związków mineralnych. Jako taka, nie nadaje się zupełnie do życia dla ryb, można jej jednak użyć do zmiękczenia wody kranowej. Trzeba tylko dodać jej odpowiednią ilość, zależnie od potrzeb. Najlepiej robić to stopniowo, na bieżąco mierząc twardość przy pomocy odpowiednich testów. Nie należy używać wody destylowanej kupionej na stacji benzynowej, ponieważ może być zanieczyszczona miedzią.

Przepuszczanie wody do akwarium przez żywice anionitowe i kationitowe

Żywice anionitowe i kationitowe to związki chemiczne, które mają zdolność wychwytywania z wody określone jony. W celu zmiękczenia, przepuszczamy przez nie wodę przeznaczoną do akwarium. Jak pisze Andrzej Sieniawski w książce „Akwarium roślinne w stylu holenderskim” niezmiernie ważna jest kolejność stosowania jonitów: najpierw przepuszczamy wodę przez kationity, a później przez anionity, czyli najpierw obniżamy tak zwaną twardość ogólną, potem zaś twardość węglanową. Kationity wychwytują z wody kationy wapnia i magnezu, które decydują o tak zwanej twardości ogólnej. W ich miejsce uwalniają kationy sodu lub wodoru – zależnie od typu kationitu. Anionity natomiast wychwytują aniony wodorowęglanowe, w ich miejsce uwalniając jony OH-.

Zmiękczanie wody przy pomocy filtra odwróconej osmozy

Zmiękczanie wody tym sposobem polega na przepuszczaniu wody przez specjalną membranę, która wykonana jest z materiału o porowatości 0,0001 mikrona. Pory te są kilka tysięcy razy mniejsze od bakterii. Uzyskana więc tym sposobem woda nie tylko pozbawiona jest związków mineralnych, ale jest też czysta biologicznie. Podobnie, jak w przypadku wody destylowanej, woda z filtra odwróconej osmozy jest całkowicie jałowa, toteż żadna ryba ani roślina w niej nie przeżyje. Albo zatem należy ją wymieszać z wodą kranową w odpowiednich proporcjach, albo dodać do niej odpowiednich preparatów, które wzbogacą ją o niezbędne składniki. Wodę z filtra odwróconej osmozy stosuje się zwykle jako bazę „do produkcji wody morskiej” do akwariów słonowodnych.

Zakwaszanie wody do akwarium

Podczas zakwaszania wody, wytrąca się z niej część związków wapnia i magnezu, tym samym następuje obniżenie twardości węglanowej. Na tej zasadzie działają dostępne w sklepach zoologicznych preparaty do obniżania twardości wody akwariowej. Przykładem może tu być Tetra pH/KH Minus, który redukuje pH do wartości poniżej 7,5 oraz twardości węglanowej do około 4° dH. Niestety preparaty tego typu nie wpływają na twardość niewęglanową, mają więc ograniczone zastosowanie. Nie sprawdzają w sytuacjach, gdy konieczne jest również obniżenie twardości niewęglanowej.

Tekst: Jacek P. Narożniak
Zdjęcie: Fotolia.com